بررسی رابطۀ قدرت، بدن و برساخت اجتماعی جنسیت در رمانهای سرخی تو از من و از شیطان آموخت و سوزاند

این جستار با اتکا بر نظریۀ برساختگرایی اجتماعی و تاکید بر نظریۀ قدرت فوکو تلاش کرده است به بررسی نمودهای برساخت اجتماعی جنسیت و ارتباط آن با بدنمندی در دو رمان از دهۀ هشتاد شمسی با عناوین سرخی تو از من از سپیده شاملو و از شیطان آموخت و سوزاند از فرخندۀ آقایی بپردازد. این پژوهش فضای رمان را به عنوان نوعی امکان زیستن در نظر دارد؛ ازاین‌رو در این تحقیق پراتیک رمان توامان در مقام محصول و نیز ابزار کشف موجودیت انسان در جلوه‌های گوناگون برساخت جنسیت در نظر گرفته ‌شده است. یافته‌های پژوهش به نمونه‌هایی از برساخت جنسیت اشاره می‌کند که ذیل عناوینی چون زن شدگی و خفه شدگی با تاکید بر مفهوم فرودست بودگی زنان و تقابل با امر بهنجار به‌مثابه نشانه‌ای از جنسیتِ در حال تحول، دسته‌بندی ‌شده‌ است. این پژوهش نشان می‌دهد در رمان سرخی تو از من بر اساس فضای گفتمانی حاکم بر داستان، جنسیت زنانه در جایگاه پایین‌تر یا مادونِ جنسیت مردانه قرارگرفته است. از سویی دیگر، راوی در رمان از شیطان آموخت و سوزاند در تقابل با گفتمان مسلط جامعۀ جنسیت زده از سوژه‌مندی تحمیلی جنسیت فرودست زنانه فاصله می‌گیرد و ابتکار ساخت جنسیت خویش را در دست می‌گیرد و برداشتی آزادانه‌تر از هویت و جنسیت زن ارائه می‌کند.

examining the relationship between power, body, and the social construction of gender in the novels sorkhi-ye to az man (your redness be mine) and az sheytan amookht va soozand (he / she learned from satan and burned)

relying on the theory of social constructionism and emphasizing foucault’s theory of power, this study aims to examine the relationship between the social constructions of gender and embodiment in two novels of 2000’s titled sorkhi-ye to az man (your redness be mine) by sepideh shamlou and az sheytan amookht va soozand (he learned from the devil and burned) by farkhondeh aghaei. the study sees the atmosphere of the novel as a possibility of living. so, it considers the practice of the novel both as a product and as a tool for discovering human existence in various representations of the construction of gender. the findings mention examples of gender construction that are categorized under titles such as feminization and suffocation with emphasis on the concept of women’s inferiority and normative conflict as a sign of the evolving gender. according to the results, the female gender is inferior to the male gender in the novel sorkhi-ye to az man based on the discourse atmosphere that governs the story. on the other hand, in contrast to the dominant discourse of the gendered society, the narrator has distanced herself from the imposed subjectivity of the inferior female gender, takes the initiative of constructing her gender, and provides a freer perception of the identity and female gender in the novel az sheytan amookht va soozand.