نقدی بر کتابِ شرح و تحلیل عِقدالعُلی للموقف الاعلی از مریم ایرانمنش

عقدالعلی یکی از ویژه‌ترین متون نثر فارسی است که مشحون به لغات، اصطلاحات، اشعار و امثال فارسی و عربی است. این ویژگیها سبب شده است تا عقدالعلی نیازمند شرحی جامع باشد. مریم ایرانمنش این کتاب را شرح و تحلیل کرده است. این شرح در موارد متعددی نارسایی‌ها و ایرادات اساسی دارد. در این نوشتار، این اشکالات به شش گروهِ اشکالات واژگانی بخش فارسی و عربی، خطاهای صرفی، ایرادات نحوی، ابهام و نارسایی‌های ترجمۀ اشعار عربی و عدم ذکر گویندگان اشعار تقسیم‌بندی شده است. کوشیده‌ایم با مراجعه به دیوانهای شاعران و کتابهای مرجع و فرهنگهای معتبر فارسی و عربی نشان دهیم که چگونه در هرکدام از این موارد شارح به خطا رفته و سرچشمۀ این خطا چه بوده است. خطاهای واژگانی شارح، ناشی از مراجعه نکردن به لغتنامه‌های معتبر فارسی و عربی، اشکالات صرفی و نحوی وی اغلب حاصل تشخیص ندادن نقش نحوی واژگان و عبارات، ‌تشخیص ندادن زمان، ریشه و صیغۀ افعال بوده و نارسایی‌ها و ابهام، ناشی از مراجعه نکردن به دیوان شاعر، کتابهای مرجع و فرهنگهای معتبر است. در هر مورد، پس از ذکر اشکال متن، توضیحات شارح را آورده‌ایم و پس از نقد و بررسی این توضیحات و نشان دادن خطاها و اشکالاتش، شرح و توضیح پیشنهادیمان را از متن ارائه کرده‌ایم. کوشیده‌ایم توضیحات از این لغزشها عاری باشد و رساتر و دقیقتر.

a critique of the book of explanation and analysis of “igd-ul- ula' lilmawgif-il- a'la'”by maryam iranmanesh

the igd -ul-ula’ is one of the most special texts of persian prose, which is full of persian and arabic words, idioms, poems and proverbs. these features have led to the need for a comprehensive description of the igd -ul-ula’. maryam iranmanesh has described and analyzed this book. this description has major drawbacks in several cases. in this article, we have divided these problems into six groups: lexical problems in persian and arabic, grammatical errors, syntactic errors, ambiguities and inadequacies in translating arabic poems, and not mentioning the speakers of the poems. we have tried to show how the commentator made a mistake in each of these cases and what the source of this error was by referring to davin poets, reference books and authoritative persian and arabic dictionaries. explanatory lexical errors are due to not referring to valid persian and arabic dictionaries and her morphological and syntactic problems are often the result of not recognizing the syntactic role of words and phrases, lack of recognition of time, roots and form of verbs and inadequacies and ambiguity due to not referring to the poet’s divan, are authentic reference books and dictionaries. in each case, after mentioning the forms of the text, we have provided the explanatory explanations, and after reviewing these explanations and showing its errors and defects, we have provided the description and explanation of our proposal from the text. we have tried to make our proposed explanations free of these slips and to be deeper and more accurate.