بررسی تطبیقی اسطوره «قیرات»در روایتهای مختلف داستان کوراوغلی با اسبهای اسطوره‌ای شاهنامه

اسب نزد ایرانیان اولیّه از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در داستانهای حماسی ایران،  اسب، همراه راستین قهرمان است. از مطالعۀ حماسۀ کوراوغلی و شاهنامۀ فردوسی چنین برمی‌آید که اسبهای اسطوره‌ای در هر دو اثر ویژگیهای مشترکی دارند. آنها از لحاظ ظاهری افسونگرند و از لحاظ قدرت فراتر از حد تصور. در هر دو مورد  اسبها ویژگیهای انسانی دارند؛ همراه صادق قهرمان و چونان برادر او هستند ؛ در برابر قهرمان احساس مسئولیت می‌کنند؛ همراه قهرمان می‌جنگند و با او می‌میرند. اگرچه این ویژگیها در قیرات کوراوغلی و بیشتر اسبهای شاهنامه بویژه رخش مشترک است دو ویژگی  تولّد اسطوره‌ای قیرات  و نیز جاودانگی او، وی را از دیگر اسبها ممتاز ساخته است. تولد قیرات از اصل دریایی که گاهی ویژگی بالداری در بعضی روایتها نیز بدان افزوده شده او را به دنیای سه گانۀ آب، زمین و هوا منسوب کرده است تا قدرتی فراتر از حد تصوّر از آنِ او کند. مضمون نوشیدن ازآب حیات و جاودانگی او نیز از دیگر شاخصه ای مهم دستان کوراوغلی است که البته ویژگی اول یعنی تولد اسطوره‌ای اسب از اصل دریایی در افسانه‌های شفاهی به رخش اسب رستم نیز نسبت داده شده است. این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی به بررسی تطبیقی ویژگیهای قیرات، مهمترین عنصر اسطوره‌ای داستان کوراوغلی در روایتهای مختلف با اسبهای اسطوره‌ای شاهنامه می‌پردازد. 

a compative study of the myth of »girat« in various narrations of korogli's srory with the mythical horses of shahnameh

the horse was of special importance to the ancient iranians.victory and honour of iranians is prove to be true by this noble and profitable animal. in turkish nations ,horse is rechoned holy also and he is always considered as friend of hero and a partner in his victories. giarat, horse of korogli is a symbolic animal that is associated with myth. having a marine origin and breeding in the terrestrial world has given a special place to  him  and sometimes the winged feature in some narrations attributes his to the worlds of water, earth and air. the victory of the hero over the enemy is not possible without his company .in addition to boldness and arrogance, girat has human characteristics, feels responsible for korogli, understands his words, and in general is brother of hero and disappears or die with  him  in various narrations. this article studies the characteristics of girat, the most important mythical element in the narrations of different nations of korogli’s story. it,s characteristics can be seen in the mythical horses of shahnameh, especially rakhsh, but due to the oral nature of korogli’s story and being in the realm of popular stories, the myth of girat is more prominent  than the mythical horses of shahnameh.