انگیزه های توجه به ایران باستان در شعر عصر مشروطه

همزمان با تحولات وسیع در همۀ شئون سیاسی – اجتماعی ایران در عصر مشروطه، ادب فارسی نیز از این تغییرات مصون نماند و براساس مقتضیات عصر جدید تحولاتی در حوزۀ صورت و معنا پذیرفت. در بعد معنا و اندیشه، شعر عصر مشروطه، عرصۀ نگرشها و گرایشهای متفاوت با ادوار گذشته است. از جمله دربارۀ مفهوم وطن درونمایه های گزارش شده حاکی از تحول مفهوم وطن و دگرگونی در مصادیق آن است. گرایش به ایران باستان با نگرشها و گرایشهای متفاوت، از جمله دگرگونیهای فکری شعر این دوره است که بسیاری از شاعران وطن دوست بدان روی آورده اند.باستان گرایی دارای مبانی و معانی متفاوتی است. گرایش به ادوار باستانی یا گذشتۀ زبان و گریز از هنجارهای کنونی آن، از معروفترین معانی آن است.باستان گرایان در عین اشتراک در اصل گرایش به ایران باستان، در انگیزه ها متفاوتند. به نظر می رسد برجسته ترین انگیزه های توجه به ایران باستان در شعر عصر مشروطه عبارت است از: احیای هویت ملی، خوش بینی افراطی به ایران باستان، التیام احساس حقارت در برابر بیگانه، اسلام ستیزی، انتقاد از اوضاع و احوال عصر، تحریک غرور ملی و شکست ناپذیری.  

Motives for Ancient Inclination in Contemporary Poet of Iran

niko Bakht.N,PH.D.Zareh.GH.A.                                                           Abstract: Concurrence with extensive developments in all social, political areas of Iran in the constitution era, Persian literature has not been immune from these developments and based on the new era requisites, developments have occurred both in appearance and meaning. In the aspect of meaning and contemplation, poem in constitution era, is thescene  of  different  attitudes  and   tendencies  with  past  periods  including  reported conception  of  endoplasm  home  which  in  indication  of  development  in the home conception  and  evolution  in its  justifications. The tendency toward ancient  Iran  with  different attitudes and inclinations is in these period, including mental metamorphose of poet in this era, who so many patriotic poets have inclination toward it.   Ancient inclination has different foundations and meanings. Inclination toward ancient periods or past language and escape from its customs, and is among most important meaning. Those who have inclination toward ancient period with common principal in their inclination for ancient Iran, are different in motives.   It seems, the most prominent motives for considering Iran Ancient are: revival of national identity, exaggerated optimism to ward ancient Iran, healing inferiority complex against foreigner and fight  against  Islam, criticism  from  present circumstances, motivation of national proud and invincibility.