سیاوش در تاریخ داستانی ایران (پس از اسلام)

این‌مقاله درباره یکی از مهمترین و محوری‌ترین شخصیتهای شاهنامه سیاوش است.  داستان اندوهناک سرگذشت سیاوش بخش مهمی از شاهنامه را به خود اختصاص داده به گونه‌ای که تاثیر آن بر حوادث و داستانهای بعدی شاهنامه انکار نشدنی است. می‌توان به قطع اذعان کرد که زیباترین و گیراترین داستان شاهنامه است که فردوسی براساس اصول تراژدی و داستان نویسی آن را به رشته تحریر درآورده‌است.در این نوشتار به بررسی نقش آیینها در داستان سیاوش پرداخته شده‌است. ردپای بسیاری از آیینهای کهن در داستان قابل تشخیص است که استاد سخن بخوبی از عهده ادای معنای آن در قالب تراژدی جذاب و ماندگار برآمده‌است؛ آیینهایی که تا به حال نیز در قالب رسوم و سنتهای نوروزی مانند حاجی فیروز و سوگ سیاوش در جامعه جریان دارد. سیاوش نه تنها شخصیتی اساطیری بلکه شخصیتی دینی است که در بسیاری از متون دینی کهن مانند اوستا و بندهشن و ... به وی اشاره شده است. پژوهش پیش رو سعی می‌کند در حد امکان به بررسی آیینهای مرتبط با سیاوش: «حاجی فیروز»، «سوگ سیاوش» و ارتباط سیاوش با خدای شهیدشونده نباتی در تمدن بین‌النهرین (دموزی) بپردازد. 

Siavash in Legendary History of Iran (after Islam)

  Z. Alami.PH.DN. Shakibi Momtaz AbstractThis article is about Siavash; one of the most important and  fundamental characters in Shahnameh. He has had the opportunity to encourage goodness and scorn badness in the Iranian national epic; Shahnameh.The narration of Siavash’s life does not merely belong to Shahnameh and Ferdowsi, but it is also seen in the legendary history of Iran before and after him too. Therefore the various stages of his life are reflected. Yet Ferdowsi’s narration is more comprehensive and complete, compared to the other texts and it enjoys more fictional elements. As a result Siavash’s fiction in Shahnameh has become the  fundamental point and other texts like Tarikh Bale-Ami, Mojmalo-Tavarikh, Tarikhe Saa’ealabi, etc have been compared with it; relating both the diffences and common points.