اگزیستانسیالیسم و نقد ادبی (بررسی رابطه اگزیستانسیالیسم با نقد ادبی، جایگاه فیلسوفان این روش فلسفی در مباحث نقد ادبی و بازتاب این مباحث در ادبیات معاصر ایران)

اندیشه وجودی (اگزیستانسیالیسم) یکی از چندین اندیشه فلسفی بود که در قرن اخیر بر مباحث نقد ادبی تاثیر گذاشت و شالوده شکل‌گیری نظریه‌های ادبی شد. سارتر مهمترین مانیفست ادبیات متعهد قرن، «ادبیات چیست؟» را نوشت و تفکر فلسفی هایدگر، جریان هرمنوتیک را در مسیری جدید هدایت کرد که در آن، متن برخلاف هرمنوتیک سنتی، معنای قطعی خود را از دست می‌داد. نکته قابل توجه، دیدگاه‌های کاملاً متفاوت و گاه متضادی بود که این دو فیلسوف هم مسلک وجودی داشتند. ریشه این تفاوت در دیدگاه را گذشته از علاقه سارتر به مارکسیسم، باید در اندیشه دکارتی وی و فلسفه ضد دکارتی هایدگر جستجو کرد. در این مقاله پس از اشاره به زمینه‌هایی که سبب شد از درون یک اندیشه فلسفی دو نظریه ادبی متفاوت به وجود آید، ابتدا به بررسی جایگاه دو فیلسوف و نظریه‌پرداز اصلی این مکتب، یعنی هایدگر و سارتر در جریانهای ادبی معاصر پرداخته می‌شود. در ادامه نیز از چگونگی تاثیرگذاری و بازتاب این نظریه‌‌ها بر آرای نویسندگان، شاعران و نظریه‌پردازان ایرانی کسانی چون آل‌احمد، شریعتی، خانلری و داریوش آشوری سخن به میان خوهد آمد. 

Existentialism and Literary Criticism Study of Relationship of Existentialism and Literary Criticism,Position of Philosophers of this field in discussions related to literary criticism and reflection of such discussions in the Iranian contemporary literature

H. Hasanpour Alashti.PH.DI. Amankhani AbstractAmongst different philosophical thoughts, existentialism has had a special influence on the 20th century literary criticism and it has paved the way for the formation and development of literary theories. Sartre wrote the twentieth century’s most influential manifesto on  literature of faith and commitment entitled “What Is Literature?”, while Heidegger led hermeneutics into a new path. In Heidegger’s Hermeneutics, unlike the traditional hermeneutics, the text loses its final meaning. What is so striking is that; these two existentialists, however, had some different and at times opposite viewpoints. This difference can be traced in Sartre’s Descartesian attitude and Heidegger’s anti- Descartesian philosophy.In this article after pointing to the backgrounds that have led to the two different perspectives within an identical philosophical thought, we survey the statue of the two major philosophers and theoricians of this school-Heidegger and Sartre- in the contemporary literary flow. The Final issue discussed is; how they influenced the Iranian poets, writers and theorists such as; Shamloo, Al-e-Ahmad, Sharia’tti, Khanlari and Dariush Ashuri.