بررسی و مطالعه تطبیقی منطق‌الطیر عطار و افسانه قرون هوگو

از اوایل قرن هفدهم دو ملت ایران و فرانسه به یکدیگر نزدیک شدند. واکنش نویسندگان و منتقدان فرانسوی به جاذبه و کششی که ایران برای آنها داشت، خاص و چند جانبه بود. آنان ابتدا قهرمانانی کهن مانند کورش و غیره... را ستایش می‌کردند. بعدها با اطلاعاتی که از طریق مبلغان دینی و مسافران و گردشگران به دستشان رسید با داستان هزار و یک شب و گلستان سعدی آشنا شدند. آنها از آثار نویسندگان و شاعران ایران به عنوان شیوه و روشی اجتماعی، سیاسی، دینی و خود انتقادی بهره می‌بردند و به زرتشت به عنوان «قدیمی‌ترین دین» علاقه‌مند بودند. آشنایی تدریجی آنان با شاعران دیگر ایران در آفرینش آثار ادبی جدید نویسندگان فرانسوی الهامبخش بود. افزون بر اینها آنان ایران باستان را به عنوان کشور حقیقت، عدالت و پاکی تحسین کردند و گروهی از شاعران ایرانی را صاحبان و استادان اخلاق بدیع دانستند و گروهی از آنان شیفته عرفان ایرانی شدند. ویکتور هوگو نخستین کسی است که از مضامین عرفان ایرانی در تالیف اثر حماسی و شاهکار خود افسانه قرون1بسیار بهره گرفته است. در افسانه قرون، سرنوشت انسان با سرنوشت سنگها، خدایان و ستارگان آمیخته شده است. «افسانه قرون، بیان‌وضع‌بشری‌به شکل‌اثری دوره‌ای، توصیف پی‌درپی و همزمان آن در تمام جهات، تاریخ، قصه، فلسفه، دین و علم است2». اشعاری که براساس دست نوشته‌های هوگو چاپ شده (کتاب دوم و سوم) حاکی از این است که هوگو آگاهانه و یا به شکلی ناخودآگاه، تحت تاثیر مطالعات گذشته از منطق‌الطیر عطار الهام گرفته است. در این مقاله سعی شده است مقایسه‌ای میان این دو اثر انجام گیرد.   

Analysis and Comparative Study of Attar’s “Manteqo-Teir” and Hugo’s “Centuries Legend”

 Zeinab MoshtaqiAbstract The Iranian and French nations found their intimacies towards each other since the seventieth century. The reaction of both the writers and the critics towards the attraction they felt for Iran, was peculiar and multi-dimensioned. At first they praised the old heroes such as Cyrus. Later on they became familiar with the “A Thousand and One Nights” story and also Saa’di’s Golestan through the religious promoters, tourists and other travelers. They used the Iranian works as a guideline for social, political, religious and self criticism. They were interested in Zoroastrian as the “oldest religion”. Once they got familiar with the other works of the Iranian poets, the French authors were inspired by them in creating new literary works. In addition to these, they praised Iran as the country of justice, truth and innocence; whereas they considered a group of the Iranian poets as the holders of mere morality. Some of the French were quite keen on the Iranian mysticism.Victor Hugo is the first French author to use such concepts regarding the Iranian mysticism in writing his epical masterpiece; “La Legende des Siecles”. In this work man’s destiny is combined and intermingled with the destiny of the stones, the Gods and stars. “La Legende des Siecles” is the expression of man’s condition. This work covers many different writing forms simultaneously; history, story, philosophy, religion and science.The poetry published based on Hugo’s handwritings ( Book 2 & 3),imply that Hugo was consciously, or unconsciously, influenced by his past studies; and therefore inspired by Attar’s book; “Manteqo--Teir. This essay intends to compare these two works