ژانر ادبی «داستانک» و توانمندی آن برای نقد فرهنگ

منابعی که در زبان فارسی راجع به ژانر موسوم به «داستانک» تالیف شده، به نسبت داستان کوتاه، بسیار اندک است. داستان‌نویسان ما به نوشتن داستانک بسیار کمتر از داستان کوتاه روی آورده‌‌اند در این مقاله، پس از تعریف نوع ادبی موسوم به «داستانک»، نخست وجوه شباهت ساختار داستانک و داستان کوتاه تبیین گردیده و سپس عناصر این ژانر کمیاب، بر شمرده شده است. در بخش بعدی، تحلیل مبسوطی از داستانک «صفحه‌ی حوادث» نوشته داستان‌نویس معاصر علی قانع، به منزله نمونه‌ای موفق از این شکل دابیات داستانی، ارائه گردیده است. در این تحلیل، استدلال شده که نویسنده با بهره‌گیری از توانمندیهای این ژانر، توانسته است از برخی واقعیتهای اجتماعی آشنایی‌زدایی کند و در واقع، این داستانک حکم تفسیری نقادانه از فرهنگ مسلط اجتماعی ما دارد که طی آن، نویسنده خو گرفتن به روزمرگی فاجعه و نیز رفتارهای خودمدارانه را مورد موشکافی نقادانه قرار می‌دهد.   

Literary Genre Short Short Story and its Capacity to Criticize Culture

 Payande. H.,PH.D                                                  Abstract:  Sources available in Persian language about the literary genre of “short Short story” are, in comparison with sources about the short story, very scarce. Likewise, Iranian writers of fictions are more motivated to write short stories than short short stories. This essay offers a definition of the short short story and proceeds to explain the structure of this form of fiction and discusses its elements. The next section of the essay presents a detailed analysis of “Safheye Havades”, a typical short short story written by the contemporary Iranian writer Ali Ghane’. It is argued, in this analysis, that the author has succeeded in exploiting the potentials of this literary genre to defamiliarize some aspects of social realities and that in fact this short short story could be considered as a critical commentary on the dominant culture of our society, a commentary through which the author has managed to critically scrutinize our habituation to tragedy as an everyday phenomenon as well as our solipsistic behavior.