بررسی استعاره مفهومی «رفتن» در شعر قیصر امین‌پور بر پایه معناشناسی شناختی

یکی از شاعران برجسته دو سه دهه اخیر، که به دلایل فراوان در زمان حیات خویش مورد اقبال خواص و توده مردم واقع شد بی‌تردید قیصر امین‌پور است. او به دلیل تجربیات ناب و تعمق و تاملات فلسفی از گستره و مفاهیمی سخن گفت که شاعران انقلاب در دهه‌های اخیر کمتر در آن قلمرو وارد شدند. یکی از این مفاهیم، زندگی و معنای آن است. زندگی مفهومی انتزاعی است و معمولاً در قالب امور ملموس و عینی درک و تفهیم می‌شود. مفهوم زندگی به عنوان یکی از مفاهیم اساسی، که همواره در ذهن و ضمیر شاعران به گونه‌های مختلف بازنمود یافته است از دیدگاه «معنی‌شناسی شناختی» در قالب استعاره‌ای عام با عنوان «زندگی، سفر است، مفهوم‌سازی می‌شود. این مفهوم کلی شامل نگاشتهای متعددی است که در واقع جزئیات آن را نشان می‌دهد؛ نگاشتهایی همچون «تولد، آمدن است»، «زیستن، ماندن است» و« مرگ، رفتن است» در این زمره‌ است. این مقاله به بررسی و تبیین جایگاه این استعاره در اشعار قیصر امین‌پورمی‌پردازد و تلاش دارد با بررسی زیرساختهای شناختی استعاره‌های اشعار وی نشان دهد که غالب استعاره‌ها و مفاهیم ادبی در زبان شعری او، مبنایی شناختی دارد. کلیت بررسی و تحلیل این مقاله نشان می‌دهد که استعاره‌های مفهومی «رفتن» در دیوان اشعار او با رویکرد «معنی‌شناسی شناختی» قابل تامل است و تاکنون مورد بررسی و تحلیل قرار نگرفته است.

Study of conceptual metaphor of ‘going’ in poems of Qaysar Aminpour based on cognitive semantics

One of the prominent poets of the recent three decades, who due to a number of reasons was approved by the masses of people and elites throughout his life, was undoubtedly Qaysar Aminpour. Given his pure experience and his in-depth philosophy, he spoke of concepts which other revolutionary poets have paid lesser attention to, in the recent decades. One of these concepts is life and its meaning. Life is an abstract concept and is usually perceived within the framework of tangible affairs. The concept of life as one of the main concepts, which have occupied the minds of poets in different forms and shapes, is understood from a cognitive semantics stand within the framework of general metaphor of “Life is a journey”. This general concept can be written in different forms which provide its details. Writings such as “birth is arrival”, “Life is to last”, and “Death is departure” are presented to this end. This article studies the status of this metaphor in the poems of Qaysar Aminpour and tries to show that the majority of metaphors and literary concepts in his poems are based on cognitive foundations. The general study of this article shows that the conceptual metaphor of “going” in his collection of poems should be taken into consideration based on a cognitive semantics approach. Such studies are yet to be carried out.