خودواسازیِ تقابل دوگانه حافظ/ زاهد در غزلیات حافظ، خوانشی دریدایی

این مقاله از دیدگاه «واسازی» دریدایی به بررسی «خودواسازی» تقابل دوگانه حافظ/ زاهد در غزلیات حافظ می‌پردازد. به همین منظور، پس از اشاره کوتاهی به رویکرد «واسازی»، که چارچوب نظری ناظر بر این نوشتار است با طرح «تقابلهای دوگانه» افلاطونی، دیدگاه کلی دریدا در خصوص واسازی تقابلهای دوگانه از نظر گذرانده می‌شود و به دلیل سرشت عمدتاً زبانشناختی این نوشتار بر خوانش دریدا از تقابل سوسوری دال/ مدلول به عنوان نمونه‌ای شاخص از تقابلهای دوگانه تاکید می‌شود؛ آن گاه پس از اشاره به پیشینه تحقیق با طرح تقابل دوگانه حافظ/ زاهد در غزلیات حافظ از زاویه خوانشی دریدایی نشان داده شده است که این تقابل، ناپایدار است و شعر این شاعر عرصه «خودواسازی» تقابلهای افلاطونی است.

A Semantic Study of Binary Opposition of Hafez/Zahed from a Derridean Deconstructive Approach

This article studies the binary significations of Hafez/Zahed (Pious) in Hafez’s lyrics through a Derridean deconstructive approach. In order to do this, first we outline the deconstructive reading as the theoretical framework of the study. Within this framework, we would explain the Platonic binary oppositions, its effect on Saussurean binary linguistics, and Derrida’s treatment of the oppositions, specifically the binary of the signifier and the signified. Then we deconstruct the binary of Hafez/Zahed and conclude that this binary opposition is unstable and Hafez’s poetry is a self-deconstructive text.