طنز و خلاقیت

پرکاربردترین معنی واژه «طنز» در زبان فارسی طعنه‌زدن، خرده‌گیری، مسخره و انتقاد کردن است. طنز یکی از شیوه‌های بیانی است که در زبان فارسی با «هجو»، «هجا»، «هزل» و «فکاهه» و . . . از دیرباز در میان مردم، رواج داشته و بخشی از آثار ادبی را به خود اختصاص داده است.پایه طنز در آثار ادبی فارسی،‌بیشتر بر ناسازگاری «لفظ» و »معنی» در کلام بنا شده است و از این رو تا حدودی می‌تواند در مقوله‌ «مجاز» جای گیرد. ولی بیشتر آثار مکتوب طنزآمیز فارسی با «هجو» ، «هزل»، مطایبه و لطیفه ،‌همراه بوده است.بنابراین ، می‌توان گفت که طنز، نوعی‌ژرفکاوی و غایت‌اندیشی است و بر نوعی دگرگونی و استحاله درونی، دلالت می‌کند . واژه «لطیفه» نیز در فرهنگ و ادب ما ،‌همیشه با گونه‌ای طنز و خوش طبعی همراه بوده است؛ با این تفاوت که روح غالب در «لطیفه»، مضحکه، لذت و تفریح آفرینی است، ولی در «طنز» با اینکه رویه سخن به ظاهر مزاح‌آمیز و غیر جدی است،‌در آخر به «تَعّقّل»، تنبیه و سیاست می‌انجامد . از این روست که می‌تواند «طنز» را در زبان فارسی در قلمرو ادب تعلیمی به حساب آورد. 

Irony and Creativity

The most current meaning of Irony in Persian literature is to reproach, fault-finding, guy and criticize.Irony is one of the expressions which has been common in the life of the ancient Iranian people with lampoon, syllable, and satire, humour and … and upon which some parts of the literature works have been concentrated.The nature of irony in Persian literature lies in most cases on the contradiction between term and meaning in discourse. Hence, it can be classified almost as figurative sense. In most cases the irony written works have been associated with lampoon, humour, witticism and epigram.So it can be mentioned that irony is a kind of profound thought and providence and refers to a type of revolution and internal transmutation change. The word “epigram” has also been associated with a type of irony and wit in the history of our literature. The only difference is that jest, enjoyment and entertainment are regarded as the dominant essence of epigram but, while the speaking trend is apparently jests and quizzical and non-serious in irony, finally it is resulted in conception, discipline and policy. So, irony can be termed as the preaching literature in Persian literature.