داستان پردازی و شخصیت پردازی مولوی در مثنوی معنوی

از آنجا که مثنوی مولوی ،‌اثری تعلیمی عرفانی است ،‌سعی شاعر بر این بوده است که در قالب داستانها، حکایتها و تمثیلها به بیان پند و اندرز و گوشزد کردن مسائل اخلاقی و همچنین تشریح افکار و اندیشه‌های عرفانی خود بپردازد. لذا داستانها، حکایتها و تمثیلهای مثنوی از شمول و تنوع بسیاری برخوردار است. بهترین نمونه از تداخل حکایات مثنوی در دفتر سوم در ضمن «قصه اهل سبا و یاغی کردن نعمت، ایشان را» نمود یافته است. این حکایت با بیت «282» آغاز، ولی دنباله‌اش رها می‌شود و مجددا در بیت «364» بدان باز می‌گردد. بار دیگر دنباله داستان رها می‌شود که پس از ابیاتی نسبتا طولانی ، سرانجام در بیت «3600» بدان باز می‌گردد و نقل آن به پایان می رسد.این پراکنده گویی در بیان حکایت، باعث کثرت و تنوع کاربرد شخصیتها در مثنوی می‌شود؛ چه پایه و اساس هر داستانی را شخصیتهای آن تشکیل می‌دهد که خود عامل یا معمول رخدادها هستند. مولوی در مثنوی از سه شیوه در پردازش شخصیتها سود جسته که عبارت است از :الف) شیوه مستقیم که در این شیوه با صراحت در مورد افراد اظهار نظر می‌کند.ب) شیوه غیر مستقیم : در این روش این تنها به نمایش کردار شخصیتها می‌پردازد و خواننده خود از خلال نقشی که آنها ایفا می‌کنند به حقیقت وجود آنها پی می‌برد.ج) شیوه تلفیقی که آمیزه‌ای از روش مستقیم و غیرمستقیم است.همچنین در این مقاله به ابزارهای شخصیت پردازی مولانا، ویژگی شخصیتها در مثنوی و دسته‌بندی نام اشخاص در داستانهای مثنوی پرداخته شده است. 

Fictionalization and personification by Moulana in Masnavi-ye-Manavi Alireza Shohani

As the Masnavi is a preaching-mystical work by Molavi, he made his efforts to express his advices and recommendations in forms of stories, tales and fictions and also his ethical and mystical thoughts are expressed there. Hence, all these are of various and miscellaneous types. The best sample of entering Masnavi Tales into the third book is shown in the story titled “the people of Saba and looting their godsends”. This story commences with the couplet 282 but, left later on and then referred to in the couplet 364. The story is left again here and then referred to in the couplet 3600, following some long couplets to be finished.Mentioning the various points in tales has resulted in different usages of the characters in Masnavi. This is because of the foundations of any story are made by its characters who are themselves the factors or causes of the events.Personification by Molavi in Masnavi for the characters is of three following methods:A) Direct method in which he explicitly expresses his ideas upon the persons.B) Indirect method in which he not only expresses the characters’ behaviors and briefs the readers on the role played by the characters but also the readers understand their real essence.C) Mixed method which is an integration of the two previous ones.The tools for personification by Molana, the characters’ features in Masnavi and classification of the persons’ names in the Masnavi stories are scattered through the study.