بررسی گذار از شخصیت‌پردازی رئالیستی به مدرنیستی در «داش آکل» صادق هدایت

فرضیه این پژوهش این بوده است که داستانِ داش آکل برخلافِ باور رایج، کاملاً رئالیستی نیست و از نیمه دوم، شخصیت‌پردازیِ مدرنیستی در آن مشهود است. شخصیت در داستانهای مدرنیستی محوریت دارد و ذهنِ شخصیت، ملاک و محکِ وقایع داستانی است. در این پژوهش ابتدا ویژگیهای لازم برای اینکه هر شخصیتِ داستانی مدرن به‌شمار می‌رود، مشخص، و چارچوبی دقیق برای تحلیلِ شخصیت مدرنیستی تعیین شده است که براساس آن می‌توان شخصیتِ مدرنیستی را از شخصیتِ پیشامدرن جدا کرد. در داستان مدرنیستی شخصیتِ داستان به سوژه‌ای مدرن تبدیل می‌شود. ویژگیهای سوژه براساسِ آرای متفکران برجسته و تاثیرگذار مدرنیسم تحت سه عنوان معرفی شدد: 1) آگاهی 2) آزادی/ اختیار 3) فردیت؛ سپس ویژگیهای مورد بررسی قرار گرفت که برای مدرنیستی بودن ضروری نیست ولی در داستانهای مدرنیستی معمولاً دیده می‌شود. وجود این ویژگی در »داش آکل « فرضیه پژوهش را تایید می‌کند. دستاورد دیگر این پژوهش، تحلیلِ داستانِ »داش‌آکل « و موشکافی آن و بررسی رابطه‌های بینامتنیِ آن است که نشان می‌دهد این داستان، یکی از داستان‌های کلیدی در مرحله گذار از داستان رئالیستی به داستان مدرنیستی در ادبیات فارسی است و نمی‌توان آن را داستانی کاملاً رئالیستی به‌شمار می‌آورد.

From Realistic to Modernistic Characterization An Analysis on “Dash Akol”

ldquo;Dash Akol rdquo; is one of the most important fictions in Persian literature. This short story is different from other fictions of Sadegh Hedayat. Sacrifice and ldquo;gheyrat rdquo; are important concepts in this fiction and this is questionable. The hypothesis of this article was that, unlike popular belief, ldquo;Dash Akol rdquo; is not entirely realistic but it`s a semiModernist short story because of central subjectivity of Akol. In other words, characterization in the second part of this story is Modernist. A Modern subject has three features and all of them are observable in the main character of ldquo;Dash Akol rdquo;: 1) Consciousness 2) Agency 3) Personhood. Akol have some secondary features too: 1) Overthinking 2) Attention to the unconsciousness 3) Solitude 4) Thinking about death. This short story is written in a period of contemporary Persian fiction that Modernist literature arose and this story has shown the evolution of contemporary Persian fiction.