تحلیل نشانه‌– معناشناسی فرآیند داستان‌سراییِ هزار و یک‌شب از نظام تقابل تا تطابق

این جستار به بررسی روند روایت‌پردازی در داستان هزار و یک‌شب می‌پردازد و تلاش می‌کند تا سیر حرکت روایت‌پردازیِ راوی، شهرزاد را برای تعلیق و تاخیرِ کنش بیمارگونه‌ شهریار نشان دهد و حصول به هدف‌غایی یعنی توقّف کامل آن کنش و رسیدن به غایتمندی ِگفتمان را براساس رویکرد نشانه‌معناشناسی گرمس بررسی کند. مساله اصلی ‌پژوهش این است که چگونه با نشتی روایت به درون گفتمان، ساز و کار گفتمانی تغییر می‌کند و با این تغییر، نظامِ کنشی‌انتقام‌جوییِ ملک به‌‌حالت تعلیق درمی‌آید و استمرار این تعلیق سبب می‌شود که نظام ارزشی تغییرکند. با تغییر نظام ارزشی و استحاله‌پذیری، شهریار از نیستی به هستی باز می‌گردد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که کنش تقابلی اولیّه بین شهرزاد و شهریار به وضعیتِ عاطفی و تطابقی منجر شده و استعلایِ معنایی با تغییر از وضعیت نابسامان به وضعیت سامان‌یافته رخ داده است. می‌توان اذعان کرد که هرگز روایتها بدون شکل‌گیری نظام گفتمانی شکل نمی‌‌گیرد. مقاومت شهرزاد، بحران عاطفی را در شهریار به استعلای معنای حضور در هستی تغییر می‌هد. شهرزاد با بهره‌گیری از زبان روایت، موقعیت نابسامان اجتماعی و شرایط روحی شهریار را تغییر می‌دهد و شهریار در مقابلِ معنای جدیدی از زندگی و هستی در جهان قرار گرفته است.

Semio-Semantic Analysis of the Narration Process of the Story “One Thousand and One Nights” from Contrastive System to Adjusting System

The present study dealt with the narration process of the story ldquo;One Thousand and One Nights rdquo; and sought demonstrating the movement trends of the narrator rsquo;s narrationprocessing for postponing and neutralizing a morbid action and achievement of the ultimate goal, i.e. complete cessation of that action and reaching the discourse rsquo;s teleology based on Greimas rsquo;s semiosemantic approach. The main issue of the current research was figuring out how the narration leaked into the discourse and caused a change in the discourse mechanism following which the action system (i.e. murder and the king rsquo;s sense of revenge) was suspended; the continuation of such a suspension caused the value system to be changed and it was seen that the change and transformation of the value system resulted in returning from nothingness to existence. The semiosemantic analysis of this story showed that the initial opposing actions between Shahrzad and Shahriyar were transformed into emotional and adjusting status in the course of the narrationprocessing and a semantic transcendence occurred with the change from the disordered status to the organized status.