پایان قطعیتها؛ بوطیقایِ «عدم قطعیت» در رمانِ پست‌مدرنِ «پستی»

این مقاله به دنبالِ اثباتِ این فرضیه است که ساختمایۀ اصلی رمانِ پسامدرنِ »پستی «، اصلِ »عدم قطعیت « است و دیگر عوامل درباره این اصل در نوسان است؛ به عبارت دیگر نقش عدم قطعیت در این رمان، یک نقش ذاتی و مرکزی است و بدون توجه به این اصل، آفرینشِ چنین رمانی با این ویژگیها، دشوار به نظر می رسید. محمدرضا کاتب با استفاده از این تکنیک نشان داده است که واقعیت، برساخته ای بیش نیست و این ما هستیم که به آن معنا و هستی می بخشیم. برای اثبات این فرضیه، از چشم اندازها و ابزارهای متفاوت و متعددی استفاده شده است. نتیجۀ مطالعات صورت گرفته روی این رمان با تمرکز بر فرضیه بالا بر این قرار است که نویسنده به صورت شگفت آوری با استفاده از شگردهایی همچون »تناقض، تکثّر هویّتی شخصیتها، تزلزل رفتاری شخصیتها، تغیّر جنسیتی شخصیتها، ابهام گویی، اتصال کوتاه و همچنین شگردهایی در سطح زبانی مانند استفاده از وجهیت در متن شامل وجه تمنایی، التزامی و معرفتی، جهت گیریهای مفعولانه، ایجاد تزلزل عمدی در پیوستار بلاغی جملات، استفاده از سازه های دستوری تردیدآفرین، بهره گیری از بازیهای عامدانه زبانی و در سطح روایت، به کارگیری شگردهایی مانند تناقض ژانری، استفاده از شیوه داستان در داستان، نام گذاریهای نامانوس، گسیختگی و چندگانگی منظرهای روایی، استفاده از راویان غیرقابل اعتماد، ستیز با مرکزگرایی نویسنده در کنار استفاده از ایدئولوژی، شخصیت پردازی، زاویه دید و زمان و مکان « توانسته است اصل عدم قطعیت را به بهترین شکل ممکن، بازنمایی کند.