کارکرد فعل خواستن در انتقال مفهوم تمنی و ترجی

از جمله مباحث علم معانی، مواردی است که خبر با اغراض بلاغی به انشا تبدیل می شود. یکی از این موارد، کاربرد فعل خواستن در بیان خبر است. این فعل هنگامی که در جمله خبری به کار می رود در بیشتر موارد، خبر را به انشای طلبی تبدیل می کند و ابزاری می شود برای انتقال مفهوم تمنی و ترجی. چنین کارکردی در برخی موارد قطعی است و امکان دارد که درباره آن حکمی بلاغی صادر و به قاعده ای از قواعد علم معانی تبدیل شود. در برخی دیگر از موارد چنین نیست و به اقتضای حال گوینده بستگی دارد. این مقاله بر آن است این موارد را بررسی، و از درون آنها قاعده ای نو استخراج کند؛ بدین منظور پس از بیان کلیاتی درباره خبر و انشا با رویکردی تحلیلی تطبیقی، ویژگیهای فعل خواستن را در دستور زبان فارسی ارزیابی، و عملکرد آن را از دیدگاه معانی بررسی کند و در ادامه با روش توصیفی تحلیلی به تایید این کارکرد از طریق زبان حافظ بپردازد. این پژوهش علاوه بر تبیین قاعده ای بلاغی، نکته ای نو در قاعده های دستوری زبان فارسی بازشناسی می کند و فعل تابع پذیر خواستن را از عوامل التزامی سازی می شمرد که می تواند وجه خبری فعل مستقبل را به وجه التزامی تبدیل کند.

Investigation of the function of verb “want” in conveyance of Tamanni and Tarajji’s conception

One of the proposed topics in Persian semantics is the cases where information with rhetorical intentions turns into composition. One of these cases is the function of the verb ldquo;want rdquo; in expressing information. This verb normally transforms information to demanding composition when it is used in predicative sentence and it turns into a means for transmitting Tamanni and Tarajji rsquo;s conception. This function is definite in some cases and has the ability to pass a rhetorical judgement and become a rule in the Persian semantics. In some other cases it depends on appropriacy of the teller condition. This article intends to investigate the mentioned cases and extract a new rule. Hence after explanation of some generalities about information and composition, it assesses the features of the verb ldquo;want rdquo; in Persian grammar with an analytic comparative approach and investigates the function of that from semantics aspect. Next, using the descriptiveanalytic method it confirms the mentioned function through Hafez language. This research, in addition to explain of a rhetorical rule, recognizes a new remark in Persian grammar and reckons the verb ldquo;want rdquo; as a subjunctive construction factor that it can transform predicative modality of the future verb to potential modality.