تحلیل مقایسه‎ای آثار استقراض از بانک مرکزی، اوراق ‎قرضه و اسناد خزانه‎ اسلامی جهت تامین ‎مالی کسری بودجه دولت بر متغیرهای منتخب اقتصاد کلان

در اقتصاد ایران تامین مالی کسری ‎بودجه دولت تاکنون به‎طور ‎سنتی از طریق استقراض از بانک مرکزی انجام ‎می‎شود. در بسیاری از کشورها اوراق قرضه مهم‎ترین روش تامین مالی کسری ‎بودجه میباشد؛ امّا به‎دلیل مسائل شرعی در نظام حقوقی اقتصاد ایران پذیرفتنی نیست. به‎همیندلیل اندیشمندان اقتصاد اسلامی در ایران یک ابزار تامین‎ مالی جایگزین به نام اسناد خزانه اسلامی معرفی کرده‎اند که ماهیت آن متفاوت از اوراق قرضه متعارف است. این پژوهش به مقایسه و تحلیل سه روش استقراض از بانک مرکزی، اوراق ‎قرضه و اسناد خزانه ‎اسلامی به‎عنوان روش‎های تامین مالی کسری بودجه بر متغیرهای منتخب اقتصاد کلان مانند تورم، سرمایه‎گذاری، تولید ناخالص ‎داخلی و... می‎پردازد.این مقایسه با استفاده از الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی (dsge) برای یک اقتصاد باز با در نظر گرفتن روش‎های متفاوت تامین مالی کسری بودجه دولت انجام شده است. تلفیق نتایج نشان ‎می‎دهد استفاده از اسناد خزانه اسلامی برای تامین مالی کسری بودجه دولت مناسبتر از دو ابزار دیگر یعنی استقراض از بانک مرکزی و استفاده از اوراق قرضه است.

a comparative analysis of effects of borrowing from central bank, bonds, and islamic treasury bills to finance government budget deficit on selected

the iranian government has traditionally financed its budget deficit through borrowing from the central bank. in contrast, many countries rely on bonds as the primary method to finance the budget deficit. the iranian economy rejects this method based on religious considerations. islamic economists in iran have proposed an alternative financial instrument called the islamic treasury bills, which inherently differ from bonds. this study analyzes and compares how borrowing from the central bank, bonds, and islamic treasury bills as budget financing methods affect macroeconomic variables, such as inflation, investment, and gross domestic product. this study uses a dynamic stochastic general equilibrium model (dsge) for an open economy by considering various methods of financing budget deficit. findings suggest that using islamic treasury bills to finance the government’s budget deficit is preferable to the two other approaches, i.e., borrowing from the central bank and issuing bonds.