مبانی معرفت‌شناختی دانش اقتصاد اسلامی «ارزش شناخت»

ارزش شناخت یکی از محورهای اصلی و مهم مباحث معرفت‌شناسی است که به‌صورت مستقیم در روش‌شناسی دانش تاثیرگذار است. پرسش اصلی این است که چگونه می‎توان شناخت‌های درست، حق و صادق را از پندارهای نادرست، باطل و کاذب بازشناخت؟ ارزش شناخت مشتمل بر دو نظریه صدق و توجیه است. این مقاله درصدد تبیین و مقایسه تطبیقی نظریۀ صدق و توجیه در فلسفه دانش اقتصاد متعارف و دانش اقتصاد اسلامی و نتایج و الزامات آن در روش‌شناسی این دانش است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که جریان اصلی دانش اقتصاد متعارف در نظریۀ صدق «مطابقت‌گرای تجربی» و در نظریه توجیه «مبناگرای تجربی» است؛ گرچه برخی فیلسوفان اقتصادی به تبعیت از تحولاتی که در معرفت‌شناسی در فلسفه و فلسفه علم در غرب رُخ داد، نظریاتی همچون عمل‌گرایی و انسجام‌گرایی و هرج و مرج‌گرایی را به‌عنوان نظریه صدق یا توجیه مطرح کرده و برگزیدند.این درحالی است که فیلسوفان اسلامی بالاجماع، در نظریۀ صدق «واقع‌گرای مطابقت‌گرا» و در نظریه توجیه «مبناگرای عقل‌گرا» هستند. در ادامه، مبتنی بر این دو نظریه در فلسفه اسلامی، چگونگی ارزشیابی گزاره‌های دانش اقتصاد اسلامی در چهار رشته مذهب، نظام، نظام‌سازی و علم اقتصاد اسلامی تبیین شده است.

epistemological foundations of islamic economic knowledgevalue of recognition

the value of recognition is one of the main and important subject matters in epistemology, which directly affects the methodology of knowledge.the key question is how to recognize correct, true and valid cognitions from false, invalid and false ideas?the value of recognition consists of two theories of truth and justification. this article aims to explain and compare the theory of truth and justification in the philosophy of conventional economic knowledge and islamic economic knowledge and its results and requirements in the methodology of this knowledge.the results of the research show that the main stream of conventional economic knowledge is empirical compatibilist in the theory of truth and empirical fundamentalist in the theory of justification; although some economic philosophers, following the developments that took place in epistemology in philosophy and philosophy of science in the west, proposed and chose theories such as pragmatism, integrationism, and anarchism as the theory of truth or justification.while the islamic philosophers are conformist realist in the theory of truth and rationalist fundamentalist in the theory of justification.then, based on these two theories in islamic philosophy, how to evaluate the propositions of islamic economic knowledge in the four fields of religion, system, system development and islamic economics has been explained.