برآورد ریسک بیکاری و بررسی وجود کژگزینی در پوشش بیمه‎ بیکاری در ایران

بیمه‎های بیکاری ازجمله مهم‎ترین برنامه‎های تامین اجتماعی در بسیاری از کشورها به‎‎شمار می‎روند. باوجوداین، این بیمه‎ها به‎صورت بالقوه با مشکل کژمنشی و کژگزینی روبه‎رو بوده و ازهمین‎روی، اغلب بسیار دیرتر از دیگر انواع بیمه‎ها رواج یافته و ارائه آن همچنان به گروه‎های شغلی خاصی محدود است. امّا به‎نظر می‎رسد در ایران مشکلات ناشی از عدم‎تقارن اطلاعات دامنه پوشش شدیدتری دارد. تاآنجاکه طبق اطلاعات مرکز آمار ایران در سال 1398 تنها 2.5 درصد بیکاران توانسته‎اند از بیمه بیکاری برخوردار شوند.جالب آن است که همین سیستم موجود با این دامنه پوشش محدود نیز با مشکلات مالی روبه‎رو بوده و اکنون با زیان انباشته مواجه است. مطالعات تجربی پیشین وجود کژمنشی را در نظام بیمه بیکاری کشور به‎خوبی تایید کرده و شواهد کافی مبنی بر گرایش مقرری‎بگیران بیمه بیکاری برای بازنگشتن به بازار کار را تا حداکثر مدت ممکن منعکس می‎کنند. با این توضیحات، مسئله کژگزینی در نظام بیمه بیکاری کشور کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این مقاله با برآورد ریسک بیکاری به‎لحاظ رخداد و مدت برای گروه‎های مختلف شغلی، سنی و دیگر مشخصه‎های جمعیتی، به بررسی وجود کژگزینی و کارآمدی سیستم فعلی بیمه بیکاری در پوشش این ریسک می‎پردازد.نتایج این مطالعه از وجود کژگزینی در نظام بیمه بیکاری حکایت دارد و نشان می‎دهد که در واکنش به این مشکل مقررات بیمه بیکاری در ایران ناگزیر بسیاری از فعالیت‎ها و افراد را ازجمله برخی مشاغل آزاد و بیکاران بدون سابقه شغلی به‎صورت گروهی از دامنه پوشش حذف کرده‎اند. این رویکرد منفعلانه که موجب شده بیش از 97 درصد بیکاران از دایره پوشش بیرون بیفتند نشان از ناکارآمدی شدید و نیاز به اصلاح سیستم بیمۀ بیکاری ایران دارد..

unemployment risk estimation and adverse-selection in coverage of unemployment insurance in iran

unemployment insurance is the most basic social security plan in the world. however, the problems of moral hazard and adverse selection have confined unemployment insurance to low-risk occupational groups. the coverage of unemployment insurance in iran seems to be even less extensive. in 2017, according to the statistics center of iran, only 2/5 % of the unemployed were covered by unemployment insurance. however, even with this limited coverage, unemployment insurance funds are exposed to financial difficulties. the presence of moral hazard among the iranian unemployed, insured for unemployment, is well confirmed in the literature. they provide a negative association between unemployment benefits and unemployed incentives to return to the labor market. they also found that unemployed workers with more statutory duration of unemployment benefits have less motivation to find new jobs. this study addresses the problem of adverse selection in the unemployment insurance plan neglected in the literature. so, we first estimate the unemployment risk in terms of incidence and duration of unemployment. then, considering the relation between workers’ risk of unemployment and their insurance coverage, we investigate adverse selection in the labor market. the results confirm adverse selection in the iranian insurance plan that forces insurance funds to exclude a broad group of employees, e.g., self-employed workers and labor forces who lack the skills necessary to get hired.