اصول دینی بهره‎وری نیروی کار بر مبنای تحلیل موضوعی - محتوایی آیات قرآن با نگاهی به قوانین توسعه پنج‎ساله کشور

یکی از پرسش‎های اصلی اقتصاد، شناسایی عوامل موثر در بهره‎وری نیروی کار است. یکی از پیش‎فرض‎ها در این باره، تاثیرگذاری ارزش‎های دینی به‎عنوان یک عامل محرّک بنیادین بر نیروی کار مسلمان است که از باورهای اسلامی متاثر می‌باشد و تبلور اعتقاد به این باورها را می‎توان در رفتارهای او مشاهده کرد. مبتنی بر این پیش‎فرض، لازم است برای تحلیل رفتارهای این عامل مهم تولید، به کشف راهکارهایی برای تقویت بهره‎وری او و نیز تاثیرگذاری در کیفیت عملکرد نیروی انسانی پرداخت و فهرستی از اصول دینی اثرگذار بر نیروی کار مسلمان را استخراج کرد. امّا در این میان، آنچه اهمیت زیادی در این‎گونه پژوهش‎ها دارد، استفاده از روش تحقیق مناسب برای مراجعه به منابع دینی برای کشف گزاره‎های مناسب و ارائه یک مُدل مدیریتی است که براساس آن بتوان یک برنامه نظام‎مند جهت آموزش و رشد بهره‎وری نیروی کار طراحی نمود. به همین دلیل در این مقاله تلاش شده به ‎صورت تلفیقی از دو روش تحقیق میان‎رشته‎ای «تحلیل محتوا» و «تفسیر موضوعی−علمی» برای استخراج ارزش‎های دینی اثرگذار بر بهره‎وری نیروی کار استفاده‎ شود. همچنین در این مسیر با نگاهی به برنامه‎های توسعه پنج‎ساله کشور، میزان هماهنگی آن با مولفه‎های استخراج‎شده مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که مولفه‎های متعددی فراتر از آنچه اندیشمندان اقتصادی و مدیریتی بیان کرده‎اند، بر نیروی کار اثرگذار بوده و لازم است در فرایند تحوّل و بومی‎سازی علوم، به آموزه‎های دین اسلام بیش ‎از پیش توجه ویژه شود.

The Religious Principles of Labor Productivity Based on Subject-Content Analysis of Qur’anic Verses Looking at the Country’s Five-Year Development Laws

One of the main questions in the field of economics is identifying the factors influencing labor productivity. One of the presuppositions in this regard is the influence of religious values as a fundamental motivating factor on the Muslim workforce, which is influenced by Islamic beliefs and the crystallization of faith in these beliefs can be seen in his behavior. Based on this premise, in order to analyze the behaviors of this important factor of production, it is necessary to discover strategies to strengthen his productivity and influence the quality of human resource performance and extract a list of religious principles affecting the Muslim labor force. However, what is of great importance in such research is the use of appropriate research methods to refer to religious sources to discover appropriate propositions and provide a management model based on which a systematic program for training and productivity growth can be developed. For this reason, this study attempts to combine the two methods of interdisciplinary research &content analysis& and &subject-scientific interpretation& to extract the religious values affecting labor productivity. Also, the alignment of the extracted components with the five-year development plans of the country has been examined along this path. The results indicate that many factors beyond what economic and managerial scholars have stated have had an impact on the workforce and that it is necessary to pay close attention to the teachings of the Islamic religion in the process of transformation and localization of science.