آسیب‎شناسی مهندسی مالی اسلامی رایج در راستای طراحی نظام مالی اسلامی

مهندسی مالی رایج مجموعه علوم یا فنونی است که به دنبال پیدا کردن روش‎های نوین و موثر برای تامین بهینه مالی، در قالب مبانی، اهداف و چارچوب‎های نهادی حاکم بر اقتصاد لیبرال است. مسئله اصلی این است که آیا می‎توان با شبیه‎سازی به راهبردها و الگوهای سازگار با اهداف نظام مالی اسلامی دست یافت؟ در این مقاله برای رسیدن به پاسخ ابتدا به بیان سیر تاریخی و تحلیل رویکردهای مالی اسلامی پرداخته شد. رویکرد غالب مالی اسلامی رایج روش انفعالی (تطبیق، شبیه‎سازی و تصحیح) است که نقطه مشترک آن تاکید بر بازسازی دستاوردهای نهایی‎گرایی در اقتصاد مالی رایج است. پژوهش‎ها در این سطح با در خدمت‎گیری دستگاه فقه، فاقد روش‎شناسی خاص برای دستیابی به اهداف مالی اسلامی هستند. در بررسی انجام شده افزون بر مشکل عدم وحدت نظر در موضوعات مالی، رویکرد انفعالی با آسیب‎های عدم وحدت نظر، تطبیق‎دهندگی، استفاده گسترده از حیل، پیچیده‎سازی و ناهمخوانی با اهداف همراه است که در مجموع موجب بی‎خاصیت‎نمایی ضوابط قراردادها و وجود فلسفه تحریم ربا و سایر ضوابط مسلم در باب معاملات شده است. این رویکرد به طعن مخالفان و عدم تمایز واقعی نظام مالی ابداعی با رایج منجر شد. پیشنهاد می‎شود در گام نخست با رویکرد نظام‎ساز و اندیشه اعتدال فقه، به کشف ضابطه‎های اقتصاد مالی از منافع فقه و اخلاق پرداخت و در چارچوب آن و متناسب با اهداف ساختار نظام مالی اسلامی در جهت رفع نیازهای مالی واقعی طراحی شود.

Common Islamic financial engineering pathology in order to design the Islamic financial system

Common financial engineering is a set of sciences or techniques that seek to find new and effective ways to provide optimal funding in the institutional framework of a system governing liberal economics. The main question is whether it is possible to achieve the goals and strategies of the Islamic financial system by simulating them. In order to get the answer, the article first describes the historical and the functional course of current Islamic finance and its analysis and pathology. The prevailing approach of Islamic finance is the common passive method (adaptation, simulation, and correction), the common denominator of which is the emphasis on the reconstruction and signing of the achievements of Marginalism of the financial economy. Research at this level, by employing the system of jurisprudence lacks a specific methodology in line with the objectives. In addition to the problem of lack of consensus on financial issues, the study conducted that the passive approach is associated with the disadvantages of inconsistency, adaptability, widespread use of trickery, complication, and inconsistency with goals. In general, it has caused the non-specificity of the terms of the contracts and the existence of the philosophy of usury ban and other indisputable rules regarding transactions. And other certain rules have been applied to transactions. This approach led to the irony of the opposition and the lack of real distinction between the innovative financial system and the current one. It is suggested that in the first step, with the approach of systematization and the idea of ​​moderation of jurisprudence, and within it and in accordance with the goals, the structure of the Islamic financial system should be designed to meet real financial needs.