ارزیابی واکنش برخی توده‌های بومی خربزه ایران به ویروس کوتولگی زرد کدوییان *

ویروس کوتولگی زرد کدوییان(cysdv) عضو جنس crinivirus از تیره closteroviridae، یکی از ویروس‌های خسارت زا در تیره کدوییان می‌باشد. بکارگیری واریته‌‌های مقاوم بهترین راه مدیریت خسارت ناشی از این ویروس است. در تحقیق حاضر واکنش 25 توده بومی خربزه و طالبی(cucumis melo) جمع‌آوری شده از مناطق مختلف ایران تحت شرایط مایه‌زنی کنترل شده به جدایه بوشهر cysdv ارزیابی شدند. مایه‌زنی بوته‌ها در مرحله سه برگی توسط سفید بالک bemisia tabaci حامل ویروس انجام و واکنش نمونه‌‌های فوق بر اساس میانگین شدت شاخص بیماری 8 هفته پس از مایه‌زنی، زمان ظهور علایم (درصد آلودگی 20 روز پس از مایه زنی) و میانگین جذب در آزمون الیزا 8 هفته پس از مایه زنی مورد ارزیابی قرار گرفت. تنها دو نمونه‌ چروک زرد و تیل زرد تاخیر در ظهور علایم، شاخص شدت بیماری پایین و میزان جذب پایین در آزمون الیزا نشان دادند و بر این اساس مقاوم به ویروس و متحمل به بیماری قلمداد شدند. نمونه‌های زرد خارجی، زرد مشبک درشت و زرد طلایی به دلیل غلظت پایین ویروس در آزمون الیزا و نمونه‌های سیرجان، خاکستری خط دار و کاشفی به دلیل تاخیر در ظهور علایم در گروه نمونه‌های مقاوم به ویروس قرار گرفتند در حالی که نمونه‌های یزدی، زرد طلایی ،سیرجان، زرد معطر و سفید که شاخص شدت بیماری پایین داشتند و علایم خفیف‌تری نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها نشان دادند در گروه متحمل به بیماری قرار گرفتند. سایر نمونه‌های بررسی شده حساسیت بالایی به ویروس نشان دادند.