مهار زیستی نماتود ریشه‌گرهی (Meloidogyne javanica) با استفاده از چهار جدایه قارچ‌‌Paecilomyces lilacinus و یک جدایه از قارچ Isaria farinosa در گوجه فرنگی*

در این تحقیق اثر همستیزی چهار جدایه از قارچ paecilomyces lilacinus و یک جدایه از قارچisaria farinosa روی مهار نماتود ریشه‌گرهی meloidogyne javanica در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه‌ای روی گوجه فرنگی ارزیابی گردید. ابتدا با استفاده از ویژگی‌های ریخت‌شناسی و استفاده از آغازگر اختصاصی، نماتود ریشه‌گرهی و جدایه‌های قارچی مورد شناسایی قرار گرفتند. سپس در شرایط آزمایشگاهی توانایی جدایه‌های قارچی در انگلی نمودن تخم‌های نماتود ریشه‌گرهی و نیز اثر عصاره کشت جدایه‌های قارچی روی مرگ‌و‌میر نوزادان سن دوم (j2) و نیز جلوگیری از تفریخ تخم‌ها مورد آزمون قرار گرفت. نتایج مطالعات آزمایشگاهی نشان داد، درصد انگلی کردن تخم‌های نماتود به وسیله جدایه‌های قارچی و اثر عصاره کشت جدایه‌های مختلف قارچ روی مرگ‌و‌میر نوزاد سن دوم و جلوگیری از تفریخ تخم‌های نماتود متفاوت بوده و جدایه p3 قارچ p. lilacinus نسبت به سایر جدایه‌ها در مهار زیستی نماتود موثرتر است. در شرایط گلخانه‌ای اثر جدایه‌های p. lilacinus و i. farinosa روی فاکتورهای رشدی گیاه گوجه‌فرنگی و جمعیت نماتود ریشه‌گرهی بررسی گردید. جهت این ارزیابی از مایه تلقیح قارچ‌های رشد یافته روی دانه گندم با نسبت وزنی نیم درصد و مخلوط با خاک سترون گلدان استفاده شد. به هرگلدان از تیمارها یک گیاهچه چهار برگی گوجه فرنگی رقم حساس فلات منتقل و بعد از 10 روز، 4000 تخم و نوزاد سن دوم به آنها اضافه شد و به مدت 60 روز در شرایط گلخانه نگهداری شدند. جدایه‌های p3، p1، p4 و p2 قارچ p. lilacinus و قارچ i. farinosa به ترتیب 65%، 44% ، 42%، 29% و 23% جمعیت نماتود را کاهش دادند، که نشان از توانایی بعضی از این جدایه‌های قارچی در مهار زیستی نماتود ریشه‌گرهی دارد.