بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های ویروس موزاییک جنوبی مرغ بر اساس ترادف نوکلیوتیدی ناحیه ´3 ژنوم*

ویروس موزاییک جنوبی مرغ (bermuda grass southern mosaic virus, bgsmv)، فراوان ترین ویروس مولد موزاییک در مرغ در نواحی گرمسیری جنوب ایران می باشد. به منظور تعیین تنوع ژنتیکی bgsmv، گیاهان مرغ با علایم موزاییک از جیرفت، بوشهر، برازجان، رامهرمز، اندیمشک، شوشتر، بهبهان و داراب جمع‌آوری و ناحیه ´3 ژنوم آنها با استفاده از آغازگرهای اختصاصی این ویروس با روش rt-pcr تکثیر و همسانه‌سازی شد. ناحیه cp-utr این جدایه ها به‌همراه تعدادی از ترادف های پوتی ویروس های غلات موجود در بانک ژن مقایسه و پس از انجام همردیف‌سازی چندگانه، مورد تجزیه و تحلیل فیلوژنتیکی قرار گرفت. جدایه های مورد مقایسه در درخت فیلوژنتیکی در 6 شاخه جداگانه قرار گرفتند که عبارت بودند از: bgsmv، ویروس موزاییک کوتولگی ذرت (maize dwarf mosaic virus, mdmv )، ویروس موزاییک نیشکر (sugarcane mosaic virus, scmv)، ویروس موزاییک قیاق ( johnson grass mosaic virus, jgmv)، ویروس موزاییک سورگوم (sorghum mosaic virus, srmv) ودو ویروس موزاییک ایرانی قیاق ( iranian johnson grass mosaic virus, ijmv) و موزاییک زآ ( zea mosaic virus, zemv) که در یک شاخه قرار گرفتند. در بین پوتی ویروس ها، bgsmv بیشترین تشابه را با mdmv داشت. اما در ناحیه 5 ژن پروتیین پوششی bgsmv، 90 نوکلیوتید (معادل 30 آمینو اسید) بیشتر از mdmv داشت و این مساله در تمام جدایه های bgsmv صادق بود. میانگین درصد تشابه نوکلیوتیدی ناحیه cp-utr بین جدایه های bgsmv، 1/98 درصد به‌دست آمد که نشان‌دهنده تنوع ژنتیکی پایین این ویروس در این ناحیه از ژنوم است. به رغم وجود تشابه نوکلیوتیدی بالای bgsmv با mdmv، با توجه به تفاوت های اساسی از نظر دامنه میزبانی و سرولوژی بین دو ویروس و وجود یک قطعه 90 نوکلیوتیدی اضافی در ناحیه ´5 ژن cp، bgsmv به عنوان گونه ای نزدیک به mdmv در جنس پوتی ویروس در نظر گرفته می شود.