تاثیر کاربرد چند تنظیم‌کنندۀ رشد و عنصر سیلیسیم بر عکس‌العمل خیار گلخانه‌ای در برابر آلودگی به ویروس پالامپور پیچیدگی برگ گوجه‌فرنگی

ویروس پالامپور پیچیدگی برگ گوجه‌فرنگی (tomato leaf curl palampur virus, tolcpalv) یک بگوموویروس مخرب است که در سال‌های اخیر باعث خسارت‌های زیادی به محصول گوجه‌فرنگی و انواع کدوئیان در ایران شده است. در پژوهش حاضر، تاثیر چند تنظیم‌کنندۀ‌ رشد شامل سالیسیلیک‌اسید (sa)، متیل‌جاسمونات (mj) و براسینواستروئید (br)، عنصر سیلیسیم (si) و اثرات متقابل آن‌ها در برابر واکنش خیار گلخانه‌ای به آلودگی توسط tolcpalv مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایۀ طرح بلوک کامل تصادفی و به صورت گلدانی اجرا گردید. قبل از کاشت، بذرهای خیار به مدت 24 ساعت به طور جداگانه در سه تنظیم‌کنندۀ‌ رشد شامل محلول‌های نیم میلی‌مولار sa، پنج میکرومولار mj و یک میکرومولار br خیسانده شدند. محلول‌پاشی گیاهچه‌ها با محلول si با غلظت یک میلی‌لیتر بر لیتر، در مرحله دو تا سه برگی و مایه‌زنی آن‌ها با استفاده از سازۀ عفونت‌زای tolcpalv یک هفته بعد در مرحله سه تا چهار برگی انجام شد. به منظور ارزیابی ویژگی‌های ریخت‌شناسی و شیمیایی شامل شاخص‌های وزنِ ترِ بوته، ارتفاع ساقه، و میزان آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز، پلی‌فنل‌اکسیداز، گایاکول‌پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز 30 روز پس از مایه‌زنی اندازه‌گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که تیمارهای sa، ترکیب mj+si و ترکیب br+si با افزایش فعالیت آنزیم‌ها، باعث تاخیر در بروز نشانه‌های ویروسی و کاهش وزنِ ترِ بوته و ارتفاع ساقه شدند. براساس نتایج این تحقیق، کاربرد تنظیم‌کننده‌های رشد به تنهائی و یا به همراه عنصر سیلیسیم شامل sa، mj، mj+si و br+si می‌تواند باعث افزایش مقاومت گیاه خیار گلخانه‌ای در برابر آلودگی به tolcpalv گردد.

effect of application of silicon element and several growth regulators on greenhouse cucumber in response to tomato leaf curl palampur virus infection

tomato leaf curl palampur virus (tolcpalv) is a destructive bipartite begomovirus which recently is responsible for huge losses to tomato and cucurbits production in iran. in this research, the effect of the silicon element, growth regulators including salicylic acid (sa), methyl jasmonate (mj), brassinosteroids (br), silicon element (si) and their interactions to response of tolcpalv infection of the greenhouse cucumber was studied. the study was performed as factorial experiment based on randomized complete block design and carried out under greenhouse conditions in pots. before planting, cucumber seeds were presoaked separately in sa (0.5 millimolar), mj (5 micromolar) and br (1 micromolar). subsequently, two or three leaf stage of cucumber seedlings was sprayed by si solution (1 ml/lit), one week before agroinoculation with tolcpalv infectious clone. to analyze morphological and chemical characteristics, plant growth parameters including fresh weight and plant height parameters and amount of the catalase, peroxidase, polyphenol oxidase, ascorbate peroxidase and guaiacol peroxidase enzymes were assessed 30 days post agroinoculation with tolcpalv infectious clone. based on the results of this study, sa and combination of mj+si and br+si treatments resulted in raising the enzyme levels which leads to delay in appearance of tolcpalv symptoms and decrease fresh weight and plant height parameters of plants. based on the results of this research, application of plant growth regulators with or without silicon element including sa, mj, mj+si and br+si could be resulted in increasing resistance in greenhouse cucumber against tolcpalv infection.