شناسایی و آزمون بیماری ‌زایی برخی قارچ‌ های هیفومیست همراه با لکه برگی گیاه یونجه در استان آذربایجان غربی

یونجه یکی از محصولات مهم زراعی و مهم‌ترین محصول علوفه‌ای در کشور است و در تامین علوفه جهت تغذیه دام‌ها نقش مهمی ایفا می‌نماید. قارچ‌های هیفومیست‌ بخشی از عوامل همراه با بیماری لکه برگی گیاه یونجه محسوب می‌شوند. در این تحقیق با توجه به اهمیت کشت گیاه یونجه در استان آذربایجان غربی، در آبان ماه سال 1399 طی بررسی‌هایی از مزارع مختلف مناطق جنوبی استان آذربایجان غربی شامل شهرستان‌های میاندوآب، مهاباد و نقده، از گیاهان یونجه دارای علائم لکه برگی، نمونه‌هایی تهیه گردید. پس از بررسی نمونه‌ها و تهیه کشت‌های تک اسپور به‌صورت مستقیم از عوامل قارچی روی لکه‌های برگی، تعداد 66 جدایه قارچی از جنس‌های مختلف به دست آمد. بعد از کشت تمامی قارچ‌های جداسازی شده روی محیط کشت‌های استاندارد و طبقه‌بندی آن‌ها بر اساس ویژگی‌های ریخت‌شناختی با استفاده از منابع معتبر، بررسی مولکولی جدایه‌های نماینده با توجه به جنس قارچی، بر اساس ناحیه its ریبوزومی و یا بخشی از ناحیه ژنومی ‌gapdh انجام شد. بر اساس ویژگی‌های ریخت‌شناختی و مولکولی، هشت گونه متعلق به پنج جنس از قارچ‌های هیفومیست‌ شامل albifimbria verrucaria، alternaria atra، alternaria kordkuyana، alternaria sp. (section alternaria)، cercospora zebrina، curvularia inaequalis، stemphylium botryosum و stemphylium vesicarium شناسایی شدند. بر اساس نتایج آزمون بیماری‌زایی در شرایط گلخانه، بیماری‌زایی گونه‌های alb. verrucaria، a. kordkuyana، c. zebrina، s. botryosum و s. vesicarium تایید شد. بر اساس منابع موجود، از بین گونه‌های شناسایی‌شده، گونه‌های a. atra، a. kordkuyana و cu. inaequalis برای اولین بار از روی گیاه یونجه در جهان گزارش می‌شوند.

identification and pathogenicity test of some hyphomycetous fungi associated with alfalfa leaf spot disease in west azarbaijan province

alfalfa is an important agricultural crop and the most important forage crop in iran, playing a crucial role in providing feed for livestock. hephomycetous fungi are considered as part of the factors associated with the leaf spot disease of alfalfa. in this study, according to the importance of alfalfa cultivation in west azerbaijan province, in november 2020, samples of alfalfa plants with leaf spot symptoms were collected from various farms in the southern regions of this province, including miandoab, mahabad and naghadeh. after direct examination and single-spore isolations from the leaf spots, 66 fungal isolates from different fungal genera were obtained. after growing the isolated fungi on standard culture media and primary morphological identification, molecular analysis of representative isolates was performed using the its ribosomal region and or parts of the gapdh gene. based on morphological and molecular characteristics, eight species belonging to five genera of hyphomycetes including albifimbria verrucaria, alternaria atra, alternaria kordkuyana, alternari sp. (section alternaria), cercospora zebrina, curvularia inaequalis, stemphylium botryosum and stemphilium vesicarium were identified. following pathogenicity test under greenhouse condition, the pathogenicity of alb. verrucaria, a. kordkuyana, c. zebrina, s. botryosum and s. vesicarium species was confirmed. among the identified species, a. atra, a. kordkuyana and cu. inaequalis are first world records on alfalfa.