شناسایی و تعیین شدت پاسخ نسبی ژنوتیپ ‌های لیموی حساس به ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات

ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات در سال‌ های اخیر در تعدادی از کشورهای آسیایی از جمله ایران گسترش یافته است. به منظور شناسایی میزبان‌های حساس به بیماری، ابتدا پیوندک ژنوتیپ‌های مهم لیموی کشور از درختان مادری بدون علائم جمع‌آوری شد و عاری‌بودن آنها از ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات با نموده‌سازی بیولوژیکی گیاه محک نارنج (citrus aurantium) مورد تائید قرار گرفت. سپس جوانه این ژنوتیپ‌ها روی پایه نارنج تکثیر و نهال‌ها به طور هم‌زمان با جدایه ایرانی len با روش پیوند آلوده و به همراه نهال‌های شاهد مایه‌زنی نشده در شرایط دمایی کنترل شده (°c24 روز، °c18 شب) نگهداری شدند. بر اساس بروز علائم بیماری در گیاهان آلوده شده، از بین 21 ژنوتیپ مورد بررسی، پرشین‌لایم (c. latifolia) و نه رقم لمون (c. limon) به عنوان ارقام حساس به بیماری رگبرگ روشنی زرد مرکبات تشخیص داده شدند. استخراج آران‌ای کل از پوست و رگبرگ جست‌های جدید و واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با نسخه‌برداری معکوس توسط آغازگرهای اختصاصی تکثیرکننده ژن پروتئین پوششی، آلودگی به ویروس مورد مطالعه را در گیاهان مایه‌زنی شده دارای علائم ارقام مختلف لیمو تایید نمود. در سایر ژنوتیپ‌های مورد بررسی تا یک سال پس از مایه‌زنی علائمی مشاهده نشد. در ژنوتیپ‌های آلوده، شدت بیماری بر اساس شدت علائم از مقیاس صفر تا چهار درجه‌بندی و این ارقام با توجه به شدت پاسخ در سه گروه خیلی حساس، حساس و با حساسیت کم دسته‌بندی شدند. به استناد نتایج تحقیق، ارتباط بین قرابت اجدادی ارقام لیمو و حساسیت به ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات مورد تائید قرار گرفت.

identification of susceptible lime and lemon genotypes and determination their relative response severity to citrus yellow vein clearing virus

citrus yellow vein clearing virus (cyvcv), is the causal agent of a destructive disease that has been spreading in iran and a number of countries in the region in recent years. to identify susceptible hosts of the disease, the budwoods of the important lime and lemon genotypes of iran were collected from asymptomatic mother trees. then the samples were confirmed to be cyvcv-free by biological indexing using the indicator plant. the buds of the genotypes were then propagated on sour orange (citrus aurantium) rootstocks and the plants were simultaneously graft-inoculated with the iranian len isolate (genbank accession number: kx902488). the inoculated and control plants were maintained under controlled temperature conditions (24°c during the day and 18°c at night). persian lime (c. latifolia) and nine lemon (c. limon) varieties were identified as disease-susceptible cultivars among the 21 studied genotypes. to confirm infection in symptomatic inoculated plants, total rna was extracted from the bark and midrib of new flushes and a two-step rt-pcr was performed. no symptoms were observed in the other genotypes studied until one year after inoculation. disease severity in susceptible genotypes was graded from 0 to 4 based on the severity of symptoms on the lateral veins and cultivars were divided into three groups according to the intensity of the response. the relationship between ancestral affinity of lemon cultivars and susceptibility to citrus yellow vein clearing virus was discussed.