شناسایی و بیماری‌ زایی گونه‌های fusarium sensu lato عامل پژمردگی و لکه برگی بوته های موز در جنوب ایران

طی بازدید از باغات موز در سال‌های 1400 تا 1401، نمونه‌برداری از برخی بوته‌های موز دارای علائم لکه برگی و پژمردگی در مناطق موز کاری استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان انجام شد. پس از انتقال نمونه‌های آلوده به آزمایشگاه، تعداد 31 جدایه متعلق به جنس fusarium sensu lato جداسازی شد. به منظور شناسایی جدایه‌ها از محیط کشت برگ میخک-آگار (carnation leaf agar) و sna تحت شرایط 12 ساعت نور نزدیک یو وی (near uv) و 12 ساعت تاریکی استفاده گردید. نتایج حاصل از بررسی ریخت‌شناختی و واکاوی فیلوژنتیکی بر اساس ناحیه ژنی elongation factor 1-α (ef 1- α) نشان داد که جدایه‌ها به گونه‌های fusarium oxysporum (12 جدایه)، fusarium incarnatum (10 جدایه)، neocosmospora sp.. (7 جدایه) و fusarium sp. (2 جدایه) تعلق دارند. آزمون بیماری‌زایی به منظور تایید بیماری‌زایی گونه‌ها روی رقم موز dwarf cavendish انجام شد. نتایج آزمون بیماری‌زایی نشان داد گونه‌های بدست آمده توانایی ایجاد لکه‌برگی (fusarium sp. و fusarium incarnatum) و پژمردگی (fusarium oxysporum، fusarium incarnatum وneocosmospora sp..) روی گیاه موز را در شرایط گلخانه نیز دارند. بر اساس اطلاعات موجود، این اولین گزارش از بیماری‌زایی f. incarnatum و neocosmospora sp. روی موز در ایران است.

identification and pathogenicity of fusarium sensu lato species causing leaf spot and wilting of banana in south of iran

during the visit of some banana cultivation areas in 2021 and 2022, sampling of leaves and roots with symptoms of leaf spot and wilting was done in sistan and baluchistan, and hormozgan provinces. after being transferred to the laboratory, twenty-eight isolates belonging to the genus fusarium sensu lato were isolated from the infected samples.. the isolates were identified by carnation leaf agar and sna under 12 hours of near uv light and 12 hours of darkness. the results of the morphological investigation and phylogenetic analysis based on elongation factor 1-α (ef 1-α) gene region showed that isolates belonged to fusarium oxysporum (12 isolates), fusarium incarnatum (10 isolates), neocosmospora sp. (7 isolates), and two unknown isolates of fusarium. the pathogenicity test was conducted to compare the pathogenicity of the species on the dwarf cavendish banana variety. pathogenicity test results showed the isolates could cause leaf spot (fusarium sp. and fusarium incarnatum) and wilting (fusarium oxysporum, fusarium incarnatum and neocosmospora sp.) in banana plants under greenhouse conditions. based on our knowledge, this is the first report of f. incarnatum and neocosmospora sp. pathogenicity of banana in iran.