شناسایی مورفولوژیک و مولکولی عامل بوته میری خیار در رفسنجان*

بیماری بوته میری خیار از جمله عوامل محدود کننده کشت خیار که باعث خسارت قابل توجهی در گلخانه‌های تجاری می شود. به منظور شناسایی عوامل بیماری زا، نمونه‌برداری و جداسازی عامل بیماری طی سال‌های 1388 تا 1390 از گلخانه‌های تجاری خیار در رفسنجان انجام شد. تعداد 23 جدایه پیتیوم با استفاده از محیط کشت انتخابی جداسازی و بیماریزایی جدایه‌ها روی گیاهچه‌های خیار ارزیابی و اثبات گردید. شناسایی بیمارگر بر اساس ریخت شناسی پرگنه، ویژگی های میکروسکوپی و روش مولکولی انجام شد. بر اساس ویژگی های میکروسکوپی گونه p. aphanidermatum شناسایی گردید. توالی نوکلیوتیدی دی ان ای ناحیه ترانوبسی شونده داخلی ریبوزومی(rdna-its) جدایه‌های انتخابی تعیین و به بانک ژن ارسال گردید. جستجوی تشابه با genbank-blast با استفاده از توالی ناحیه rdna-its نشان داد که p. aphanidermatum ثبت شده در بانک ژن با شماره ثبت ab355599 شبیه ترین توالی (بیش از99درصد تشابه) به جدایه به‌دست آمده می باشد. شناسایی و ردیابی مولکولی p. aphanidermatum از بافت آلوده بر اساس تکثیر قطعه اختصاصی از ناحیه rdna-its با استفاده از آغازگراختصاصی paph54f/its2 انجام و اختصاصیت و حساسیت آغازگر بررسی شد. نتایج نشان داد که جفت آغازگر مزبور برای ردیابی بیمارگر p. aphanidermatum بسیار اختصاصی و قادر به تکثیر قطعه 200 جفت بازی می باشد. از طرفی قادر به ردیابی کمتر از fg200 از dna خالص بیمارگر در pcr معمولی می‌باشد. استفاده از آغازگر طراحی شده زمینه ردیابیp. aphanidermatum از بافت، آلوده را فراهم می نماید و هیچ باندی در تکثیر با dna به‌دست آمده از بافت خیار سالم دیده نمی‌شود.