اثرات نماتود ریشه‌گرهی (Meloidogyne javanica)روی گیاه دارویی بارهنگ کبیر (Plantago major)*

گیاهان دارویی همچون گیاه بارهنگ کبیر plantago major به سبب دارا بودن ترکیبات دارویی گوناگون در صنایع داروسازی از اهمیت زیادی برخوردارند. در این پژوهش ضمن ارزیابی بیماری‌زایی نماتود ریشه گرهی meloidogyne javanica بر گیاه بارهنگ کبیر، اثر سطوح مختلف مایه تلقیح اولیه این نماتود روی شاخص های رشد گیاه میزبان و تکثیر نماتود بررسی شد. در ادامه، محتوای موسیلاژی بذر، مقدار ترکیبات شیمیایی کویرستین و اسید یورسولیک و هم‌چنین غلظت عناصر سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم بارهنگ کبیر در هنگام آلودگی به نماتود، 90 روز پس از تلقیح با نماتود ریشه گرهی بررسی شد. نتایج به‌دست آمده از آزمایش حاکی از حساسیت این گیاه به نماتود هدف است. در گیاهان آلوده به نماتود وزن هزار دانه، میزان موسیلاژ بذر و هم‌چنین مقدار اسید یورسولیک کاهش یافت درحالی‌که غلظت عناصر سدیم و کلسیم ریشه و ترکیب شیمیایی کویرستین در اندام هوایی افزایش نشان داد. با افزایش سطح جمعیت نماتود، وزن تر اندام هوایی، طول اندام هوایی و ریشه کاهش یافت در صورتی که وزن تر ریشه افزایش نشان داد. رابطه فاکتور تولید مثلی نماتود با سطوح مختلف جمعیت تلقیح شده معکوس بود به عبارت دیگر بالاترین فاکتور تولید مثلی نماتود در گیاهان تلقیح شده با کمترین سطح از جمعیت نماتود (1000 لارو مرحله دوم (j2) / دو کیلوگرم خاک) دیده شد.