بررسی مقاومت ارقام مختلف چغندرقند به جدایه ایرانی ویروس پیچیدگی شدید بوته چغندر با استفاده از همسانه عفونت‌زای ویروس * ‌

به منظور تعیین اثر رقم چغندرقند و روش آلوده شدن گیاهان در مقاومت به جدایه ایرانی ویروس پیچیدگی شدید بوته چغندر (bsctv-ir) مطالعه‌ای در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی روی 18 رقم چغندرقند انجام شد. از هر رقم 18 بوته در 6 گلدان کشت داده شد. برای مایه‌زنی ارقام از همسانه عفونت‌زای bsctv-ir استفاده و ارقام با دو روش مایه‌زنی با آگروباکتریوم (agroinoculation) (آزمایش اول) و انتقال با زنجرک ناقل (circulifer haematoceps ) ویروس‌دار (آزمایش دوم) مایه‌زنی شدند. در آزمایش اول پس از 21 روز و 35 روز و در آزمایش دوم پس از 21 روز از زمان مایه‌زنی میزان همانندسازی ویروس در گیاهان با انجام واکنش زنجیره‌ای پلی مراز (pcr) مورد بررسی قرار گرفت و شدت علایم بیماری در 4 درجه شامل درجات صفر (فاقد علایم)، 1 (علایم خفیف)، 2 (علایم متوسط) و3 (علایم شدید) یادداشت شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها در آزمایش اول نشان داد تنها رقمی که تمام گیاهان تیمار در آن آلوده به ویروس بوده و علایم شدید نشان دادند رقم brigita بود. در نتیجه این رقم به عنوان رقم شاهد حساس در نظر گرفته شد و سایر ارقام با آن مقایسه شدند. تجزیه آماری داده‌ها از نظر شدت بیماری نشان داد که بین ارقام از نظر مقاومت به بیماری با رقم شاهد تفاوت معنی‌دار وجود دارد. بر این اساس هیچیک از ارقام مقاوم نبودند و ارقام از نظر میزان حساسیت به 3 گروه شامل متحمل ( 7233، h5505، br1، hm1990 و fimma )، حساس ( رسول، افشاری، هیبرید بالک شیراز، زرقان، p.p.8، p.p.22، dorothea، rhizofouret، ic، flores، hilma و polyrow ) و خیلی حساس (brigita) طبقه‌بندی شدند. در نهایت با مقایسه داده‌های حاصل از مایه‌زنی گیاهان چغندرقند با دو روش فوق الذکر مشخص گردید میزان آلودگی به ویروس در انتقال با زنجره ناقل ویروس‌دار در اکثر ارقام کمتر از روش مایه‌زنی با آگروباکتریوم است.