بررسی علل زوال درختان چنار در شیراز * ‌

زوال درختان چنار سال‌هاست که به طور گسترده در شیراز و دیگر نقاط کشور وجود دارد. از 50 اصله درخت چنار با علایم زوال و سرخشکیدگی، از 41 درخت قارچ‌هایcytospora (%85/42)،alternaria (%9/18)، aspergillus (%71/12)، nattrassia mangiferae (%22/3)، penicillium (%05/3)، rhizopus (%7/0)، helminthosporium (%24/0)، chaetomium (%21/0)، coniothyrium (%21/0) و ulocladium (%07/0) جداسازی شد. در این تحقیق از شاخه‌های بریده چنار برای اثبات بیماری‌زایی جدایه‌های قارچی که درصد فراوانی بالایی داشتند استفاده شد. به استثنای nattrassia mangiferae و چند جدایه cytospora دیگر جدایه‌های مایه‌زنی شده هیچکدام بیماری‌زا نبودند. مایه‌زنی 10 جدایه بیماری‌زای cytospora به شاخه‌های بریده سیب، گردو، نارنج، ارغوان، توت سفید، کاج، افرای شبه چناری، زبان گنجشک و چنار صورت گرفت که تنها یک جدایه روی توت و پنج جدایه روی ارغوان علایم بسیار جزیی ایجاد کردند. براساس خصوصیات ریخت‌شناسی، جدایه‌های سیتوسپورا از درختان چنار در شیراز گونه cytospora theryana تشخیص داده شدند. در این گونه دو گروه مورفولوژیکی cytospora و cytophoma تشخیص داده شد. نتایج حاصله از آزمایشات صورت گرفته روی قابلیت هدایت الکتریکی (ec) عصاره اشباع ، پ هاش و بافت خاک تا عمق 40 سانتی‌متری خاک اطراف 40 نمونه درختان چنار سالم و دارای علایم زوال نشان داد که بافت خاک درختان سالم و در حال زوال یکسان، ec بین ds/m 4/2-2/0 و پ هاش خاک درختان سالم و درختان دارای علایم زوال نیز قلیایی و بین 7/8-16/8 بود. با توجه به نتایج فوق قارچ‌های جدا شده نقشی در زوال نداشته و تصور می‌رود که با توجه به پ هاش بالای خاک، کمبود عناصر غذایی قابل جذب نقش مهمی در زوال درختان چنار در شهرستان شیراز دارد.