بازنگری جدایه‏های phytophthora parsiana با استفاده از چندشکلی ساختاری تک‏رشته‏ی دی‏اِن‏اِی ریبوزومی

تاکنون phytophthora parsiana به عنوان گونه‏ای منفرد و بیمارگر مهم باغ‏های پسته ی ایران به شمار آمده است. توصیف گونه‏های جدید و بسیار نزدیک به این آرایه ی فیلوژنتیک در تبار نُه درخت فیلوژنتیکی فیتوفتورا و همچنین مشاهده‏ی خصوصیات ریخت‏شناختی، فیزیولوژیک و دامنه‏ی میزبانی ناهمگن در بین جدایه‏های منسوب به این گونه، موجب لزوم مطالعه‏ی مقایسه‏ای جدایه های آن تحت عنوان یک گونه‏ی مرکب شده است. جدایه‏هایی که در طول 25 سال اخیر تحت عنوان این آرایه در نظر گرفته شده بودند همراه با جدایه‏های حاصل از نمونه‏برداری‏های انجام شده در سال‏های 1394 تا 1395 با استفاده از روش چندشکلی ساختاری تک‏رشته‏‏ی دی‏اِن‏اِی ریبوزومی (sscp) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از نقوش به دست آمده نشان داد که جدایه‏های منسوب به p. parsianaدر چهار گروه کاملاً مجزا دسته‏بندی می‏‏شوند. بررسی‏ فیلوژنتیکی زیرواحد یک سیتوکروم اکسیداز سی (coxi) با رویکرد بیشینه‏ی احتمال نیز نتایج به دست آمده را تایید کرد و جدایه‏ها را در چهار گروه مجزا در کنار سایر اعضای تبار نه درخت فیلوژنتیکی فیتوفتورا قرار داد. بررسی خصوصیات بارز ریخت‎‏شناختی، فیزیولوژیک و بیماری‏زایی نیز تفاوت‏هایی را در بین این چهار گروه نشان داد. جدایه‏ی گروه سوم، برخلاف سایر گروه‏ها، قادر به ایجاد بیماری روی نهال پسته نبود و همچنین مانند جدایه‏های گروه اول و چهارم، در دمای40‏ درجه‏ی سلسیوس رشد نکرد. علاوه بر این، ویژگی‏های ریزسنجی اسپورانژیوم‏های گروه دوم با سایر گروه‏ها متفاوت بود. شواهد حاصل از این گروه‏بندی وجود تنوع قابل ملاحظه‏ی درون‏گونه‏ای و همچنین لزوم بازنگری در توصیف اولیه‏ی این گونه‏ی مرکب را تایید می‏کند.