دامنه‌ی میزبانی جمعیت‌های مختلف زنگ برگی گندم در ایران

برای بررسی دامنه ی میزبانی جمعیت های مختلف زنگ برگی گندم، puccinia recondita sensu lato ، پنجاه جدایه ی قارچ عامل بیماری از میزبان های مختلف خانواده ی گندمیان (poaceae) از استان های مختلف ایران شامل: از استان های اردبیل، آذربایجان غربی، ایلام، خراسان رضوی، خوزستان، فارس، کردستان، کرمان، گلستان و مازندران از سال 1389 تا 1396 جمع آوری شد. بیماری زایی جدایه ها بر روی هفت میزبان، گندم نان ( triticum aestivum l.، رقم بولانی)، گندم دوروم (triticum durum desf.، رقم های کرخه و یاواروس)، جو ( hordeum vulgare l.، رقم افضل)، چاودار (secale montanum guss.) ، یولاف ( avena sativa l.) و تریتیکاله (triticosecale wittm. ex a. camus) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تمام جدایه ها روی گندم نان (رقم بولانی) و تریتیکاله از شدت بیماری زایی بالایی برخوردار بودند. جدایه های گندم نان دارای واکنش ناپرآزاری در مقابل سایر میزبان ها به جز تریتیکاله بودند که به صورت واکنش فوق حساسیت و یا بروز تک جوش های کوچک و پراکنده مشاهده شد. جدایه های تریتیکاله فقط روی تریتیکاله و گندم نان بیماری زایی داشتند. جدایه های گندم دوروم نسبت به گندم نان، تریتیکاله و ارقام مختلف دوروم، پرآزار و نسبت به جو و چاودار ناپرآزار بودند. جدایه های زنگ برگی یولاف نسبت به جو، چاودار و ارقام مختلف گندم دوروم واکنش ناپرآزاری را نشان دادند. جدایه های زنگ برگی جو نیز روی میزبان های گندم نان، تریتیکاله و جو پرآزار و در مقابل روی میزبان های گندم دوروم و چاودار ناپرآزار بودند. جدایه های جو وحشی نیز در مقابل گندم نان، گندم دوروم و تریتیکاله، پرآزار و در برابر سایر میزبان ها ناپرآزار بودند. یولاف به استثنای جدایه های خود، میزبان هیچ کدام از جدایه های دیگر زنگ قهوه ای نبود. یافته ها نشانگر این است که جمعیت های زنگ برگی در نبود میزبان گندم، می توانند روی سایر اعضای خانواده ی گندمیان بقا پیدا کنند.