اختصاصیت میزبانی و وضعیت سازگاری جنسی جدایه‌های قارچ pyricularia oryzae بدست آمده از میزبان‌های مختلف در ایران

قارچ pyricularia oryzae عامل بیماری بلاست برنج و گندم و لکه برگی روی تعدادی از گیاهان گرامینه ای است. بیماری بلاست یکی از مهمترین بیماری‌های برنج در اکثر مناطق برنج‌خیز ایران به شمار می‌رود که معمولا سالانه خسارت اقتصادی قابل توجهی روی برنج ایجاد می‌کند. در تابستان سال های 1393 و 1395 از مزارع برنج، ذرت، وعلف‌های هرز باغات مرکبات و جنگل های نواحی جنوبی دریای خزر و مزارع برنج استان خراسان رضوی نمونه برداری به عمل آمد. تجزیه و تحلیل فیلوژنتیکی جدایه‌ها، با استفاده از داده‌های به دست آمده از نواحی ژنومی اکتین (act)، کالمودلین (cal) و زیرواحد بزرگ rna پلیمراز ii (rpb1) انجام شد، نتایج فیلوژنی جدایه‌های حاصل از میزبان‌های مختلف را به عنوان p. oryzaeتایید کرد. آزمون بیماریزایی روی میزبان‌هایی از قبیل برنج، ارزن دم‌روباهی، ذرت، سوروف و چسبک صورت پذیرفت. نتایج بیماریزایی نشان داد هر جدایه روی میزبان جدا شده بیماریزایی شدیدی را نشان داد اما شدت علائم در میزبان‌های دیگر نسبت به میزبان جدا شده کمتر بود. به منظور شناسایی ایدیومورف‌های تیپ آمیزشی از تکنیک multiplex pcrو آغازگرهای l1 و l2 جهت تکثیر ایدیومورف mat11 و آغازگرهای t1 و t2جهت تکثیر ایدیومورف mat 12 جدایه‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. وضعیت باروری جنسی جدایه‌ها با تیپ آمیزشی جدایه آزمایشگر تحت شرایط آزمایشگاه و روی محیط کشت آرد برنجآگار نیز انجام گرفت. با توجه به نتایج ایدیومورف‌های تیپ آمیزشی و تولید مثل جنسی، mat 11 بیشتریین فراوانی را در جدایه‌های برنج و ارزن‌دم‌روباهی داشت و mat 12 بیشترین فراوانی را در بین علف‌های هرز و گیاه زارعی ذرت دارا می‌باشد.

Hostspecificity and sexual compatibility of Pyricularia oryzae isolated from different hosts in Iran

Pyricularia oryzae is rice and wheat blast causal agent and can occurs leaf spot on some grass species. Blast disease is one of the most important diseases in rice areas cultivated in Iran, annually it cause economic damage to rice. Sampling was conducted from rice, maize, foxtail millet, and weeds of wheat and rice cultivation regions, citrus orchards, and jungles in southern of Caspian Sea and from rice fields in Khorasanrazavi province during summers of 2013 and 2015. Phylogenetic analysis with partial regions of Actin (ACT), Calmodulin (CAL), and RNA polymerase II largest subunit genes (Rpb1) allowed to assign the strains from different hosts to Pyricularia oryzae. Pathogenicity test of P. oryzae species was applied on rice, foxtail millet, maize, barnyard grass, and wild foxtail millet in control condition. Based on pathogenicity, each isolate were highly pathogenic toward its host but not to the other hosts tested. In order to a determination of mating type, Multiplex PCR technique using primers L1 and L2 (for Mat11), T1, and T2 (for Mat12) was done. Under lab conditions, the sexual stage was conducted with isolates from different hosts on rice flour agar medium. The mating type and sexual reproduction show that Mat11 is frequent in rice population and foxtail millet population and Mat12 is frequent in weeds populations and maize population.