ارزیابی واکنش تعدادی از هیبریدهای مرکبات نسبت به ’candidatus phytoplasma aurantifolia’‌

مناطق جنوبی ایران شامل استان‌های هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، فارس و کرمان سابقه ای طولانی در تولید لیموترش (مکزیکن لایم) [citrus aurantifolia (chrism.) swing.] دارند. در دو دهه اخیر بیماری جاروک لیموترش که عامل آن ’candidatus phytoplasma aurantifolia’ می باشد هزاران اصله از درختان لیموترش را در جنوب ایران نابود کرده است. یکی از راه های مدیریت بیماری جاروک لیموترش به کار گیری ارقام مقاوم و متحمل می‌باشد. هدف از این پژوهش تولید هیبریدهای مرکبات اسیدی مقاوم به بیماری جاروک لیموترش بود. برای این منظور در چهار نوع تلاقی، لیمو ترش ʼیورکاʻ (c. limon (l.) burm. f.) به عنوان والد مادر و گونه‌های یوزو (c. junos sieb. ex tan.)، کلئوپاترا ماندارین (c. reshni hort. ex tan.)، لیمو ترش ʼکوسایʻ (c. limonia osb.) و پرتقال ʼهاملینʻ (c. sinensis (l.) osb.) به عنوان والدین پدر به کار رفتند. تعداد 79 گیاه هیبرید از والدین بالا به روش پیوند t واژگون با عامل بیماری جاروک لیموترش مایه‌زنی شدند. هیبرید های مایه‌زنی‌شده از نظر ظهور علائم بیماری جاروک و واکنش در آزمون پی سی آر (pcr) آشیانه‌ای ارزیابی شدند. دو سال بعد از مایه‌زنی در 63 هیبرید علائم بیماری جاروک ظاهر نشد که از بین آن ها از نظر وجود فیتوپلاسمای جاروک لیموترش 35 هیبرید منفی و 28 هیبرید مثبت بودند. هیبرید‌های فاقد علائم که در آن ها فیتوپلاسما ردیابی نشد تحت ارزیابی فنوتیپی بیشتری قرار دارند و می توانند در آینده به عنوان مرکبات اسیدی جدید مقاوم به بیماری جاروک لیموترش معرفی شوند.