بررسی رابطه علیت تحریم های اقتصادی، متغیرهای کلان اقتصادی و آلاینده های زیست محیطی در ایران (کاربرد رهیافت علیت سیائو)

با توجه به اهمیت محیطزیست و توسعه پایدار، پرداختن به مسائل زیستمحیطی از اهمیت ویژهای برخوردار است. رشد اقتصادی، هدف بسیاری از سیاست های اقتصادی دولت هاست. با این حال، رشد اقتصادی سریع، معمولا باعث ایجاد زیان های جدی بر محیط زیست می شود. از این رو، یک تضاد بالقوه بین سیاست های اقتصادی و وضعیت محیط زیست وجود دارد. هم چنین تحریم‌ها به دلایل متعدد نهادی و فنی بر محیط زیست فشار می‌آورند. در این پژوهش با استفاده از روش علیت سیائو رابطه ی علیت تحریم های اقتصادی با متغیرهای کلان اقتصادی و آلاینده های زیست محیطی مورد آزمون قرار گرفته است. بدین منظور از گازهای co2 ، ch4، nox به عنوان اصلی ترین آلاینده های هوا و نیز از شاخص های ارزش افزوده بخش صنعت و معدن، ارزش افزوده بخش نفت و تولید ناخالص داخلی بدون نفت به عنوان مهم ترین متغیرهای کلان اقتصادی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی است که رابطه علی معنی داری از سوی تحریم های اقتصادی با متغیرهای کلان اقتصادی وجود دارد. به علاوه تحریم های اقتصادی رابطه علی معنی داری نیز با گازهای آلاینده دارند. از این رو به نظر می رسد که حل مشکل تحریم های اقتصادی می تواند راهکار مناسبی برای کاهش آلاینده های زیست محیطی و افزایش ارزش افزوده بخشی در ایران باشد و معضلات تحریم های برای کشور، از جمله دشوار کردن دسترسی به تکنولوژی، بی‌ثبات کردن شرایط سرمایه‌گذاری در زمینه ارتقای بهره‌وری و بهبود تکنولوژی، و ایجاد محدودیت برای دولت و جامعه در زمینه داشتن گزینه‌های بیشتر و برتر تنظیم‌گری را برطرف کند.

An investigate for causality relationship among Economic sanctions, Macroeconomic factors and environmental polluters in Iran

Due to the role of environment and development consideration to the environment issues are in a crucial position. The purpose of many government economic policies is definitely economic growth. Therefore fast economic growth normally causes severe loses on environment. Thus there is a potential contrast between economic policies and environmental situation. Moreover the sanctions do force to environment due to the institutional and technical issues Thus it seems that in this paper the causality among Economic sanctions, Macroeconomic factors and environmental polluters has been investigated via Hsiao causality procedure. To do this, the CO2, CH4, and NOx gases as the main polluters and also the added value in industry, mine, oil and nonoil GDP sectors as the main macroeconomic factors have been used. The results show that there is a significant unidirectional causality from economics sanction to macroeconomic factors moreover there is a unidirectional causality from economics sanction polluter gases.The economic sanction solution could be an appropriate method for decreasing environmental polluters and increasing GDP in Iran. This method could also remove the accessibility to technology problems, instability to investing for promote the level of productivity and technology improvement and limitations for government and society.