تعیین اولویت مالیات‌گیری از بخش‌های اقتصادی در جهت بهبود توزیع درآمد در اقتصاد ایران با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی

توزیع نابرابر درآمد و ثروت در جامعه سبب بروز مشکلات بسیاری در حوزههای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور خواهد شد. از آنجا که مالیات‌ها نقش اساسی‌تری را نسبت به سایر ابزارهای اقتصادی برای تعدیل توزیع درآمد و ثروت در جامعه بر عهده دارند، در این پژوهش تلاش شده تا اولویت مالیات‌گیری از بخش‌های اقتصادی در جهت کاهش نابرابری‌ها تعیین گردد. بدین منظور، با بهره‌گیری از ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1380و استفاده از نرم‌افزارهای iosam و mats آثار و تبعات افزایش نرخ مالیات بر هر یک از بخش‌های اقتصادی بررسی شد. بعلاوه، کل اثرات به اثرات مستقیم و غیرمستقیم تفکیک شد. نتایج به دست آمده نشان داد که افزایش نرخ مالیات در بخش‌های وسایل نقلیه موتوری، خدمات حمل و نقل هوایی، بنزین، پست، مخابرات و خدمات پشتیبانی شاخص هزینه زندگی خانوارهای کم درآمد را کمتر افزایش می‌دهد و با توجه به اولویت ذکر شده می‌توان از آنها مالیات گرفت. اما در بخش‌های برق، نفت سفید، آرد، روغن‌های گیاهی و حیوانی، گوشت، محصولات لبنی، خدمات حمل و نقل جاده‌ای مسافر، چای و قند احتمالاً به دلیل مصرف بالای خانوارهای کم درآمد، شاخص هزینه زندگی این خانوارها بیشتر افزایش می‌یابد. بنابراین بهتر است از این بخش‌ها با اولویت بیان شده مالیات کمتری گرفته شود.

Tax Prioritization of Economic Sectors to Improve the Income Distribution in Iran’s Economy Using Social Accounting Matrix

Inequality distribution of income causes many problems in economic, social and political fields in a society. Governments regulate the redistribution of income through fiscal policy, such as taxes, subsidies and grants. Since taxes have a more fundamental role than other economic measures in adjusting the distribution of income and wealth in a society, this study attempts to present a prioritization for the taxation in economic sectors in order to reduce income inequalities. Therefore, using the 1380 social accounting matrix and IO SAM MATS software, the consequences of increases in tax rates were determined for each economic sector. Moreover, the total effects were divided into direct and indirect effects. The results indicated that increasing tax rates in sections like motor vehicles, air transport services, fuel, posts, telecommunications and support services increases the cost of living index less for lowincome households, so they can pay more taxes in these sectors. On the other hand, due to the high consumption of lowincome households in the electricity, kerosene, flour, animal and vegetable oils, meat, dairy products, road transportation services, tea sectors the cost of living index would increase more in such sectors. Therefore, it’s better that these section pay less taxes than others.