بررسی رفتار توده‌وار قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران

ﮔﺮﭼﻪ رﻓﺘﺎر ﺗﻮده وار در ﻧﻈﺮﯾﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻘﻠﯿﺪ و ﺗﮑﺮار رﻓﺘﺎر ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد، اﻣﺎ اراﺋﻪ ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎ دﺷﻮاری ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ. ازاﯾﻦ رو در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﻼش ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﻮﻧﺖ ﮐﺎرﻟﻮ و داده ﻫﺎی ﻗﯿﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎی ﺑﻮرس و ﻓﺮاﺑﻮرس ﺗﻬﺮان، ﻃﯽ ﺳﺎل ﻫﺎی 1390ﺗﺎ 1398، رﻓﺘﺎر ﺗﻮده وار در ﺑﯿﻦ ﺷﺮﮐ ﺖ ﻫﺎی ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد. ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﯾﺮان ﺑﺎ ﭘﺪﯾﺪه ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻧﻤﺎد ﻣﻮاﺟﻪ اﺳﺖ و اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ رﻓﺘﺎر ﺗﻮده وار ﻗﯿﻤﺖ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ، ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺎ ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم ﻧﯿﻮﯾﻮرک ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﺎزار ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ از ﺣﯿﺚ رﻓﺘﺎر ﺗﻮده وار ﻗﯿﻤﺖ، ﺑﺮرﺳﯽ ﺷ ﺪه اﻧﺪ. ﯾﺎﻓﺘﺔ اول ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ وﺟﻮد رﻓﺘﺎر ﺗﻮده وار در 29٫6درﺻﺪ از ﻣﻮارد ﻣﻤﮑﻦ در ﻧﻤﻮﻧﺔ ﺗﺤﻘﯿﻖ اﺳﺖ. ﯾﺎﻓﺘﺔ دوم از وﺟﻮد رﻓﺘﺎر ﺗﻮده وار ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻣﺘﻮﺳﻂ 4٫07درﺻﺪ ﺣﮑﺎﯾﺖ دارد. ﯾﺎﻓﺘﺔ ﺳﻮم، ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪة اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘﺪار رﻓﺘﺎر ﺗﻮده وار ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎزده ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ د ﻫﺪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻗﯿﻤﺖ در ﺳﻄﺢ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ، ﻣﻘﺪار رﻓﺘﺎر ﺗﻮده وار ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮآورد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﻣﻘﺪار رﻓﺘﺎر ﺗﻮده وار در ﻫﻨﮕﺎم اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﺪﯾﺪ ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻫﻨﮕﺎم ﮐﺎﻫﺶ ﺷﺪﯾﺪ ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺎ اﺳﺖ. ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺰان ﻣﻌﺎﻣﻼت، ﻣﻘﺪار رﻓﺘﺎر ﺗﻮده وار اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ.