اثرات تحریم‌های نفتی ایران بر رفاه خانوارها: رهیافت تعادل عمومی قابل محاسبه پویای بازگشتی

اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﺻﺎدرات ﻧﻔﺖ ﺑﺮ رﻓﺎه ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎ در اﯾﺮان از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻌﯿﺎر ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻌﺎدل ﻣﯽ ﭘﺮدازد. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺪل ﺗﻌﺎدل ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪل ﻫﺎی ﺗﮏ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ای، ﻣﺪل ﺗﻌﺎدل ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭘﻮﯾﺎی ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی داده ﻫﺎی ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ حسابداری اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺳﺎل 1395، ﮐﺎﻟﯿﺒﺮه ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزی ﮐﺎﻫﺶ صادرات ﻧﻔﺖ، ﺗﻐﯿﯿﺮات رﻓﺎه ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی ﺷﻬﺮی و روﺳﺘﺎﯾﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. در ﻫﻤﯿﻦ راﺳﺘﺎ، ﯾﮏ ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﮐﺎﻫﺶ 70درﺻﺪی صادرات ﻧﻔﺖ، ﺑﺮای ﺗﻤﺎم دوره ﻫﺎ در ﻣﺪل اﻋﻤﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه در ﺧﺼﻮص ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺻﺎدرات ﻧﻔﺖ ﺑﺮ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﮐﻼن اﻗﺘﺼﺎدی ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺻﺎدرات ﻧﻔﺖ، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺮخ ارز و ﺻﺎدرات ﻏﯿﺮ ﻧﻔﺘﯽ و ﻧﯿﺰ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب داﺧﻠﯽ، ﺻﺎدرات و واردات ﮐﻞ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧ ﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺻﺎدرات ﻧﻔﺖ، درآﻣﺪ و ﻣﺨﺎرج ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی ﺷﻬﺮی و روﺳﺘﺎﯾﯽ در ﻃﻮل دوره ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. ﮐﺎﻫﺶ در درآﻣﺪ و ﻣﺨﺎرج ﻣﺼﺮﻓﯽ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی ﺷﻬﺮی و روﺳﺘﺎﯾﯽ روﻧﺪ اﻓﺰاﯾﺸﯽ دارد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دﻫﮏ ﻫﺎی ﺑﺎﻻﺗﺮ خانوترهای ﺷﻬﺮی و روﺳﺘﺎﯾﯽ، ﮐﺎﻫﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮی در درآﻣﺪ و ﻣﺨﺎرج ﺧﻮد دارﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﻼوه، درآﻣﺪ و ﻣﺨﺎرج ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی روﺳﺘﺎﯾﯽ ﺑﯿﺶ از ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻌﺎدل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﺧﺺ رﻓﺎه ﺧﺎﻧﻮار در دوره ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ رﻓﺎه ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی ﺷﻬﺮی و روﺳﺘﺎﯾﯽ در ﺗﻤﺎم ﮔﺮوه ﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ می یابد و دﻫﮏ ﻫﺎی ﺑﺎﻻﯾﯽ ﮐﺎﻫﺶ رﻓﺎه ﺑﯿﺸﺘﺮی دارﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ رﻓﺎه ﺗﻤﺎم ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی روﺳﺘﺎﯾﯽ در ﻃﻮل دوره ﻫﻤﻮاره ﺑﯿﺶ از ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻋﻼوه، ﺑﺎ اداﻣﻪ روﻧﺪ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﺻﺎدرات ﻧﻔﺖ، از ﺷﮑﺎف ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯿﺎن ﮐﺎﻫﺶ رﻓﺎه ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﺷﻬﺮی ﮐﺎﺳﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. تحلیل ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﺸﺶ ﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی ﻣﺪل ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺸﺶ ﻫﺎی اوﻟﯿﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﻔﺮادی و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ، ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ در ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﯿﺎﻣﺪه و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻋﺘﺒﺎر ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺻﻠﯽ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد.