پاسخ رفتار مصرفی به نااطمینانی اقتصاد کلان (مطالعه موردی: کشورهای عضو اوپک)

رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی، ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ارﺗﻘﺎی آن ﻫﻤﻮاره ﯾﮑﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ اﻗﺘﺼﺎد ﺑﻮده اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ، از ﺛﺒﺎت اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﺤﻘﻖ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﭘﺎﯾﺪار ﯾﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد. در ﻣﻘﺎﺑﻞ، وﺟﻮد ﺑﯽ ﺛﺒﺎﺗﯽ، ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ چشم اندازها و ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﻤﻮدن ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺑﯽ ﺛﺒﺎﺗﯽ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد وﺳﯿﻊ اﺛﺮﮔﺬاری ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ، ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺗﺄﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮی ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی اﻗﺘﺼﺎد از ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻪ ﺳﺰاﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع، در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺗﻼش ﮔﺮدﯾﺪ ﺗﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ نااطمینانی ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ قرار ﮔﯿﺮد. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺮی زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺨﺎرج ﻣﺼﺮﻓﯽ (ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف)، درآﻣﺪ و ﺣﺠﻢ ﭘﻮل ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻋﻀﻮ اوﭘﮏ، در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎل ﻫﺎی 2006ﺗﺎ 2018، ﺑﺮاﺳﺎس ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﻃﻼﻋﺎت در دﺳﺘﺮس ، اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ اﻗﺘﺼﺎدی ﻧﯿﺰ ﺑﻪ روش miiﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﯾﺪ. ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ در ﻓﺮم ﻟﮕﺎرﯾﺘﻤﯽ و ﺳﺮاﻧﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ اﻟﮕﻮ و داده ﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮآورد، از روش رﮔﺮﺳﯿﻮن آﺳﺘﺎﻧﻪ ای ﭘﺎﻧﻞ ( ptr) اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ . در اﯾﻦ اﻟﮕﻮ، اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺎﺧﺺ نااطمینانی در ﻣﻌﺎدﻟﻪ، و اﺛﺮ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ، ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ در اﺛﺮﮔﺬاری ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﺗﻮﺿﯿﺤﯽ ﺳﻨﺠﯿﺪه ﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ وﺟﻮد ﻣﻘﺪار آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺮای ﻣﺘﻐﯿﺮ نااﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ، از آزﻣﻮن اﺛﺮ آﺳﺘﺎﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ. ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ آزﻣﻮن، وﺟﻮد ﯾﮏ ﺣﺪ آﺳﺘﺎﻧﻪ برای ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ رﺳﯿﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﮐﯽ از آن ﺑﻮد ﮐﻪ در دوره ی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ، ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ، ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ، ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻨﻔﯽ و ﻣﻌﻨﯽ داری ﺑﺮ ﻣﺨﺎرج ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻋﻀﻮ اوﭘﮏ دارد. در ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﯽ داری ﺑﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی درآﻣﺪ ﺳﺮاﻧﻪ و ثروت ﺑﺎ ﻣﺨﺎرج ﻣﺼﺮﻓﯽ دوره ﺟﺎری ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ، اﺛﺮﮔﺬاری ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻣﺬﮐﻮر، در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﺑﻮد. ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ در ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻی ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ، از اﺛﺮﮔﺬاری ﻫﺮ دو ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺮ ﻣﺨﺎرج ﻣﺼﺮﻓﯽ ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و از ﻃﺮﯾﻖ اﺛﺮﮔﺬاری ﺑﺮ درآﻣﺪ و ﺛﺮوت ﻧﯿﺰ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺮ ﻣﺨﺎرج ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺮﺟﺎی ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ. ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﮋوﻫﺶ و ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد وﺳﯿﻊ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮر ﺑﺮای ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ، ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی اﻋﻼم ﺷﺪه و اﺣﺘﯿﺎط در اﺟﺮای ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﺻﻼﺣﺪﯾﺪی و ﻏﺎﻓﻠﮕﯿﺮاﻧﻪ (ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺎ اﻫﺪاف ﺧﯿﺮﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ)، از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدهای ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮔﺬاران ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی آﺗﯽ ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎی آﯾﻨﺪه ﭘﮋوﻫﺎﻧﻪ، ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد .