مدل‌سازی و سنجش اثرگذاری شوک‏های مثبت جانب عرضه در بخش مالی اقتصاد ایران

گستردهمعرفی:یکی از مهم‌ترین سوالات اقتصاد‌دانان تبیین رابطه بین بخش حقیقی  و بخش مالی در اقتصاد است. چراکه درک این رابطه اقتصاددانان را جهت برنامه‌ریزی برای نیل به رشد اقتصادی یاری می‌نماید. بخش مالی یکی از مهم‌ترین عوامل در شکل‌دهی تولید و همچنین یکی از ضروری‌ترین حلقه‌های ایجاد بخش‌های مختلف اقتصادی است، لذا شناخت اثر تغییر این بخش بر سایر بخش‌های اقتصاد ضروری است. در این راستا هدف این مقاله ارزیابی جایگاه واسطه‏های مالی در کشور و تبیین تاثیر و تاثرات آن بر سایر بخش‌های اقتصادی است.متدولوژی: این مقاله با استفاده از روش حذف فرضی جزئی دیازنباخر و لهر (2013) که نسخه‌ای تعمیم‌یافته از روش‌های حذف فرضی در ارزیابی بخش‌های اقتصادی جدول دادهستانده استفاده و به بررسی آثار و تبعات بروز شوک مثبت 10 درصدی در زیربخش‌های مالی اقتصاد ایران شامل زیربخش بانک، زیربخش بیمه و زیربخش واسطه‌های مالی پرداخته‌شده است. جدول مورداستفاده در این پژوهش جدول دادهستانده سال 1396 می‌باشد که از طریق روش نیمه آماری راس و بر مبنای جدول دادهستانده 1390، محاسبه‌شده است. جدول تحلیلی دادهستانده، یک جدول متقارن بخش در بخش با کالا در کالا است. یافته:در اثر بروز شوک مثبت در عرصه خدمات بانکی 5 بخش با بیشترین ارزش افزوده مواجه خواهند شد که عبارتند از ساختمان های مسکونی، ساختمان‌های غیر مسکونی، تامین اجتماعی اجباری، دامداری و امور انتظامی. در اثر بروز شوک مثبت به بخش واسطه‌های مالی 5 بخش با بیشترین ارزش افزوده مواجه خواهند شد که عبارتند از:  ساخت محصولات اساسی آهن و فولاد، ساخت سایر فلزات اساسی و ریخته‌گری فلزات،  ساخت، تعمیر و نصب محصولات رایانه‌ای، الکترونیکی و نوری، ساخت وسایل نقلیه‌ی موتوری و سایر تجهیزات حمل‌ونقل و قطعات و وسایل الحاقی آن‌ها و دامداری.  در اثر بروز شوک مثبت به بخش بیمه بخش‌هایی که بیشترین ارزش افزوده را ایجاد خواهند کرد عبارتند از: ساختمان‌های غیرمسکونی، استخراج زغال‌سنگ و لینیت، ساخت، تعمیر و نصب محصولات رایانه‌ای، الکترونیکی و نوری، استخراج سنگ، شن و خاک رس و حمل و نقل آبی.نتیجه:نتایج این مطالعه نشان می‌دهند در صورت افزایش 10 درصدی عرضه خدمات بانکی (با کدهای 6411 و 6419 isic) در اقتصاد ایران، بخش «ساختمان‌های مسکونی» با افزایش 1.12 درصدی ارزش‌افزوده که برابر 2851589 میلیون ریال می‌باشد، مواجه خواهد شد به‌طوری‌که ستانده واسطه‌ای آن 1982931 میلیون ریال معادل 0.52 درصد افزایش را شاهد بوده است. پس‌ازاین بخش نیز فعالیت‌های «ساختمان‌های غیرمسکونی»، «تامین اجتماعی اجباری» و «دامداری» به ترتیب با 1.01و 0.85 و 0.79 درصد افزایش ارزش‌افزوده روبه رو می‌شوند. در صورت افزایش 10 درصدی عرضه خدمات واسطه‌های مالی (با کدهای 642، 643، 649، 661، 662 و 663 isic) در اقتصاد ایران، بخش «ساخت محصولات اساسی آهن و فولاد» با افزایش 0.6 درصدی ارزش‌افزوده که برابر 751357 میلیون ریال می‌باشد، مواجه خواهد شد به‌طوری‌که ستانده واسطه‌ای آن 161748 میلیون ریال معادل 0.06 درصد افزایش را شاهد بوده است. پس‌ازاین بخش نیز فعالیت‌های «ساخت سایر فلزات اساسی و ریخته‌گری فلزات»، «ساخت، تعمیر و نصب محصولات رایانه‌ای، الکترونیکی و نوری» و «ساخت وسایل نقلیه‌ی موتوری و سایر تجهیزات حمل‌ونقل و قطعات و وسایل الحاقی آن‌ها» به ترتیب با 0.52 و 0.48 و 0.47 درصد افزایش ارزش‌افزوده روبه‌رو می‌شوند. در صورت افزایش 10 درصدی عرضه خدمات بیمه (با کدهای 651، 652 و 653 isic) در اقتصاد ایران، بخش «ساختمان‌های غیرمسکونی» با افزایش 0.53 درصدی ارزش‌افزوده که برابر 1940166 میلیون ریال می‌باشد، مواجه خواهد شد به‌طوری‌که ستانده واسطه‌ای آن 1224203 میلیون ریال معادل 0.26 درصد افزایش را شاهد بوده است. پس‌ازاین بخش نیز فعالیت‌های «استخراج زغال‌سنگ و لینیت»، «ساخت، تعمیر و نصب محصولات رایانه‌ای، الکترونیکی و نوری» و «استخراج سنگ، شن و خاک رس» به ترتیب با 0.46 و 0.39 و 0.30 درصد افزایش ارزش‌افزوده روبه رو می‌شوند. درنهایت تمام انواع خدمات مالی تجمیع و افزایش عرضه 10 درصدی  بخش مالی در اقتصاد ایران مورد تدقیق قرار گرفت و نتایج نشان داد بخش «ساختمان‌های غیرمسکونی» با افزایش 1.69 درصدی ارزش‌افزوده که برابر 614627 میلیون ریال می‌باشد، مواجه خواهد شد به‌طوری‌که ستانده واسطه‌ای آن به میزان 3878263 میلیون ریال (0.82درصد) با افزایش روبه رو می‌شود. پس‌ازآن نیز بخش‌های «ساخت، تعمیر و نصب محصولات رایانه‌ای، الکترونیکی و نوری»، «ساختمان‌های مسکونی» و «دامداری» به ترتیب با 1.57 و 1.50 و 1.40 درصد افزایش ارزش‌افزوده روبه‌رو می‌شوند.

Modeling and Measuring the Effectiveness of Positive Shocks in the Financial Sector of Iran’s Economy

EXTENDED ABSTRACTINTRODUCTION One of the most important questions for economists is to explain the relationship between the real and financial sectors in economicsbecause understanding this link helps them to plan for economic growth. financial sector is one of the most critical factors in developing products and an essential link in creating different economic sectors, so it is necessary to understand the impact of changing this sector on other sectors. In this regard, the purpose of this article is to evaluate the position of financial intermediations in the country and explain its impact and effects on other economic sectors. METHODOLOGY This article, using the Partial Extraction Method of Dietzenbacher & Lahr (2013) ,which is a modified version of Extraction Methods in evaluating economic sectors of the InputOutput table, studies the effects and consequences of 10% positive shock in the financial subsectors of Iran including bank, subsector insurance, and subsector financial intermediations. The table used in this research is the inputoutput table of 2017, which has been calculated through the semistatistical method of RAS based on the inputoutput table of 2011. The inputoutput analytical table is an industryindustry symmetric table or a commoditycommodity one. The industryindustry table demonstrates what each economic sector has given to other sectors (supply of products) and what it has taken or received from them (demand for inputs). FINDINGSDue to the positive shock in the field of banking services, 5 sectors will face the most added value; dwelling constructions, other constructions, compulsory social security activities and farming of animals. As a result of a positive shock to the financial intermediation services, 5 sectors will face the most added value;manufacturing iron and steel, manufacturing other basic metals and casting metal, the manufacture, repair and installation of computer, electronic and optical products, manufacturing motor vehicles, trailers, and semitrailers. Due to the positive shock to the insurance services, the sectors that will create the most added value are: other constructions, coal and lignite mining, manufacturing, repair and installation of computer, electronic and optical products, stone, sand and clay mining and transportation. CONCLUSIONThe results of this study show that in case of a 10% increase in the supply of banking services (with codes 6411 and 6419 ISIC) in Iran economy, the dwelling constructions sector will face a 1.12% increase in valueadded, which is equal to 2851589 million Rials. Its intermediate output has witnessed a growth of 1982931 million Rials, equivalent to 0.52%. After this sector, the activities of other constructions, compulsory social security activities, and farming of animals face 1.01, 0.85, and 0.79 percent increase in valueadded. In case of a 10% increase in the supply of financial intermediations services (with codes 642, 643, 649, 661, 662, and 663 ISIC), the manufacture of basic iron and steel with a 0.6% increase in valueadded equal to 751357 million Rials will face an intermediate output of 161748 million Rials, equivalent to 0.06% increase. After this section,there are the activities of Manufacture of other basic metal and casting metals, manufacture, repair, and installation of computer, electronic and optical products, and manufacture of motor vehicles, trailers, and semitrailers with 0.52 and 0.48% and 0.47% increase in valueadded. If the supply of insurance services (with codes 651, 652, and 653 ISIC) in the Iran economy increases by 10%, the other constructions sector will face a 0.53% increase in valueadded, which is equal to 1940166 million Rials as its intermediate output is 1224203 million. Rials have witnessed a rise of 0.26%. After this sector, the activities of coal and lignite mining, manufacturing, repair and installation of computer, electronic and optical products, and stone, sand and clay mining activities will face 0.46%, 0.39%, and 0.30% increase in valueadded. Finally, all types of financial services were aggregated, and a 10% increase in the supply of the financial sector in Iran economy was studied. The results showed that other constructions sector faces a 1.69% increase in valueadded, equivalent to 614627 million Rials, as its intermediate output will increase by 3878263 million Rials (0.82%). After that, the sectors Construction, repair, and installation of computer, electronic and optical products, dwelling constructions, and farming of animals face 1.57, 1.50, and 1.40 percent will increase in  added value.