واکاوی نقش علمی و پزشکی روحانیت در مواجهه با بیماری‌های فراگیر در ایران؛ از برآمدن صفویه تا سقوط قاجار

تاریخ جوامع مختلف از دیرباز شاهد بروز بیماری‌های فراگیر و بحران‌های زیستی مختلفی بوده است. بحران‌هایی که در عرصه‌های مختلف اجتماعی حیات بشر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم تاثیرگذار بوده و پیامدهای مادی و معنوی گسترده‌ای را به ‌دنبال داشته است. در این بین روحانیون و عالمان دینی نقش موثری را در مسئولیت‌های اجتماعی بر عهده داشته‌اند؛ اما آنچه در این میان کمتر مورد توجه قرار گرفته، فعالیت روحانیون و عالمان دینی در حوزۀ سلامت و بهداشت عمومی است. این تحقیق با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای و روش توصیفی تحلیلی در پی پاسخ به این مسئله است که روحانیون چه نقشی را در مواجهه با بیماری‌های فراگیر حد فاصل ظهور سلاطین صفویه تا پایان عصر قاجار بر عهده گرفته‌اند؟ با بررسی و تحلیل گزاره‌های تاریخی چنین می‌‌توان استنتاج نمود که عالمان دینی در کنار مسئولیت‌های دینی با اقداماتی همچون تالیف کتاب، فراگیری دانش پزشکی، معالجۀ بیماران و مشارکت در ساخت بیمارستان، به ‌نقش‌آفرینی در این دسته از بحران‌ها پرداخته‌اند.