نقد و ارزیابی تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری در موضوع حوزه و روحانیت

به‌رغم اینکه روحانیت شیعه در طول تاریخ ایران اسلامی مهم‌ترین جریان فعال و تاثیرگذار در حوزه‌های مختلف علمی و عملی بوده، در عرصه‌ تاریخ‌نگاری به‌نسبت نقشی که داشته‌اند، کمترین حضور را دارد. مهم‌ترین دلیل این مسئله در مرحله‌ اول بی‌توجهی خود حوزه و روحانیت به مسئله‌ تاریخ‌ و تاریخ‌نگاری است؛ و در مرحله‌ دوم، به‌ویژه در دوره‌ معاصر، تسلط جریان روشنفکری سکولار بر تاریخ‌نگاری ایران معاصر و انکار و تحریف نقش حوزه و روحانیت در تحولات تاریخی است. بی‌توجهی حوزه و روحانیت به تاریخ و تاریخ‌نگاری، هم موجب از بین رفتن مواد و اطلاعات تاریخی می‌شود و هم عرصه‌ تاریخ‌نگاری حوزه و روحانیت را به‌دست جریان‌ها دیگر، به‌ویژه مخالفان می‌سپارد.آسیب‌های تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری در موضوع حوزه و روحانیت را از دو جهت می‌توان بررسی کرد: ابتدا آسیب‌هایی که منشا حوزوی دارد و در رویّه و روش حوزوی‌ها در این خصوص وجود دارد؛ و دیگری آسیب‌هایی که منشا غیرحوزوی دارد و در تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری غربی و روشنفکری مشهود است. در این پژوهش این آسیب‌ها نقد و بررسی می‌شود.