بنمایه های رومی حقوق عمومی

حقوق عمومی به‌عنوان شاخه ای از حقوق که ناظر بر امر عمومی – در تقابل با امر خصوصی است، باوجود تمام کاستی‌ها و شکل ابتدایی خود، در روم باستان به وجود آمده و تاثیر ژرفی بر تاریخ حقوق اروپا گذاشته است. در گام اول مفاهیم بنیادین حقوق روم همچون امپریوم و جوریسدیکتیو و رویکرد آن به رابطه‌ قدرت و قانون، زمینه‌ساز ایجاد مفهوم حاکمیت به‌مثابه انحصار در وضع و دگرگون کردن و نسخ قانون و ایجاد دولت مقتدر در اروپا شد. سپس در گام دوم طرفداران استبداد سنتی و مدرن را به تیغی بُران مجهز کرد تا بر اساس آن تمامی رقیبان دولت‌های نوبنیاد اروپایی را از صحنه قدرت خارج و مخالفان نوین خود را تهدید کنند و در گام سوم این مشروطه گرایان و جمهوری خواهان بودند که این سلاح را از دست رقبای خود  ربوده، آن را با توسل به اصول حقوق خصوصی و حقوق تجارت رومو بازبینی مفاهیم قبلی در پرتو نیازهای نوین زمانه خود کارآمدتر کرده و علیه رقیبان خود به کار بردند. درنهایت از دل این نزاع‌های انتزاعی حقوقی بود که مفهوم مدرن دولت و نمایندگی به وجود آمد و حقوق روم نیز، با تمامی انعطاف خود، اثری ماندگار  یعنی بیان منازعات با زبان حقوق را برجای گذاشت.هدف این مقاله نشان دادن تاثیر عمیق حقوق روم بر پیدایش بنیان های حقوق عمومی مدرن است.

The Roman Foundations of Public Law

Public law as a discipline of legal science which considers public matters –in confront with private matter, is established in ancient Rome and influenced deeply the European history. In the first step, its basic concepts, such as Imperium and Jurisdictio, and its outlook toward the relation of power and law, gave way to the concept of sovereignty as a monopoly of approving, changing and abolishing of statutes. It leads to the establishment of authoritative governments. In the second step, it provides the proponents of absolutism with legal arguments against their traditional and new rivals. At the end, it were the constitutionalists who promote Roman law with some principle of roman private and corporate law and reinterpretation of old concepts in shadow of new needs of era to apply them against their oponents. Finally, these disputes resulted in our understanding of modern state and representation and Roman law, despite to its flexibility, leaved its lasting impression, i. e. formulation of political conflicts in the legal language.