مبنای نظری بحث پیرامون مساله کیفیت قانون: چیستی و چرایی؟

با اینکه در آثار بسیاری از فیلسوفان حقوقی رد پای تاکید بر برخی ویژگی های قانون دیده می شود، اما تفکر نظام مند در خصوص این موضوع در قرن اخیر شکل گرفته است. ضرورت پرداختن به «ویژگی های قانون»، «قانون خوب» و یا «با کیفیت»، در حقیقت برخاسته از تجربیات عملی دوران حیات «قانون» است که پس از آن بر اندیشه و نظر در باب آن نیز تاثیر گذاشته است. قانون، به عنوان ابزار تنظیم روابط انسانی با هدف محدود کردن قدرت و از بین بردن خودکامگی و پاسداری از حقوق شهروندان، خود در عمل با نقص هایی مواجه بوده که آن را از رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده مانع شده است. اندیشمندان معاصر در صدد رفع این نقص ها و تبدیل «قانون» به همان ابزار سودمند در جامعه هستند. مطالعه پیرامون این ضعف ها و راهکارهای رفع آن، اندیشه در باب «کیفیت قانون» را شکل داده است. این مقاله بر آن است تا مبنای نظری و ضرورت انجام مطالعات پیرامون مساله کیفیت قوانین را بررسی کند. سوال های اصلی این نوشتار این است که چرا مساله کیفیت قوانین و بالا بردن سطح کیفی آن چه به لحاظ شکلی و چه از دید محتوایی ضروری است و مبنای نظری این ضرورت کدام است؟

Theoretical Basis for the Discussion on the Quality of Law: Concept and Requirement

Even though in the works of legal scholars, some notions regarding the characteristics of legal norms are included, the systematic approach to this issue has been established in this century. The necessity to investigate characteristics of legal norms, good legal norms, and qualified legal norms, is raised from the practical experience influencing the thoughts and opinions. As a tool for the adjustment of human communication, law is meant to follow goals such as limiting the power, fighting despotism and defending citizens’ rights. Yet, the law itself is encountered with deficiencies hindering it from achieving the goals. The contemporary scholars have put efforts to resolve the deficiencies to introduce the “law” as the true useful tool for society. Investigating the deficiencies and solutions has formed thoughts regarding the “quality of law”. In the present study, the bases and necessity of such investigations and studies is discussed. The present account of writing is divided into three sections: the essence and goals of investigating “quality of law”, necessity and reasons for investigating the issue, and the similar terms and definitions used erroneously as the quality of law.