قاعده حقوق خاص؛ زمینه ای برای عملیاتی شدن اصل تخصص سازمانهای بین المللی

اصل تخصص سازمانهای بین المللی ایجاب میکند که حقوق و تعهدات هر سازمان، تابعی ازحدود اختیاراتی باشد که اعضا به آن واگذار میکنند. این اصل میتواند نقش موثری در تعیینرژیم حقوقی این دسته از تابعان حقوق بین الملل، ازجمله در بحث مسئولیت بین المللی آنها ایفاکند. طرح پیشنویس مسئولیت بین المللی سازمانهای بین المللی، مصوب 2011 کمیسیون حقوقبین الملل، به شیوه خاصی اصل مزبور را لحاظ کرده است که متضمن نوعی برخورد میانه با آناست. کمیسیون، ضمن پذیرفتن اهمیت اصل تخصص در حقوق سازمان های بین المللی، از قبولآن به عنوان مبنایی بر تمامی مقررات مربوط به مسئولیت سازمانهای بین المللی، خودداری کرده اماسعی در عملیاتی کردن آن (lex specialis) به طرق دیگر و عمدتاً با اتکا به قاعده حقوق خاصاست در ماده 64 طرح « ترجیح قانون خاص بر قانون عام » کرده است. این قاعده که متضمن مفهوم مسئولیت سازمانهای بین المللی پیش بینی شده و زمینهای برای رعایت شرایط حقوقی خاص هرسازمان بین المللی در مواجهه با قواعد عام مسئولیت بین المللی فراهم کرده است.این نوشتار با هدف تبیین جایگاه اصل تخصص در مقررات مسئولیت بین المللی سازمانهای بین المللی، رویکرد خاص کمیسیون حقوق بین الملل نسبت به این موضوع را ارزیابی کرده است.