طراحی و تعیین روایی و پایایی پرسشنامه بررسی عملکرد مراکز فرماندهی عملیات بحران دانشگاه‌‌های علوم پزشکی کشور ایران: مطالعه ترکیبی

مقدمه: مراکز هدایت عملیات بحران دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور با سابقه نه چندان طولانی، با هدف ساماندهی و هماهنگی عملیات در زمان رخداد بلایا ایجاد شده است و تصمیم گیرنده نهایی انجام اقدامات در جهت برگشت به حالت قبل از رخداد بلایا می‌باشد. این مطالعه با هدف تدوین ابزار استاندارد (پایا و روا) ارزیابی عملکرد مراکز عملیات بحران اجرا شده است.مواد و روش‌ها: مطالعه ترکیبی (sequential triangulation) با هدف ابزارسازی در بین کارشناسان مراکز هدایت عملیات بحران که حداقل یکسال از تاسیس آن گذشته است، در سال 1391 انجام شد. روایی صوری و محتویی برای سنجش روایی و ضریب آلفای کرونباخ برای سنجش پایایی ارایه شد. جهت تقلیل سوالات و تعیین بیشترین عامل تفاوت در حیطه‌های مختلف پرسشنامه، از تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شد.نتایج: ابزار نهایی دارای شش حیطه با 38 سوال بود. روایی محتوی تمام سوالات بغیر از یک سوال (1/0+) مناسب و بالای (6/0+) بود. ضریب پایایی تمام حیطه‌ها بغیر از یک حیطه ( فعال‌سازی با ضریب کرونباخ 337/0) مناسب و بالای 7/0 بود. تحلیل عاملی حیطه ارزیابی اطلاعات را به پنج سوال، حیطه فعال‌سازی و حیطه هماهنگی را به دو سوال و سه حیطه آخر را به یک سوال تقلیل داد. نتیجه‌گیری: پرسشنامه تدوین شده ابزار مناسب (روا و پایا) در جهت اندازه‌گیری عملکرد مراکز هدایت عملیات بحران می‌باشد. پایایی مناسب پرسشنامه دلیل بر هماهنگی بین سوالات و روایی محتوی بالای پرسشنامه دلالت بر تسلط کارشناسان مراکز بر حیطه‌های مورد سوال داشت. کلمات کلیدی: مرکز هدایت عملیات بحران، بلایا، مطالعات ترکیبی، آنالیز عاملی اکتشافی، پایایی، روایی