ارزیابی تاثیر عناصر کالبدی معماری در کاهش استرس بیماران کاندید عمل جراحی (مطالعه‌ای در بیمارستان رازی شهر بیرجند)

زمینه و هدف: در این پژوهش تاثیر عوامل فیزیکی و ظاهری محیط بیمارستان بر استرس بیماران در قبل و بعد از عمل جراحی، مورد بررسی قرار گرفته است تا با رویکرد ارتقا کیفیت محیط‌های درمانی، به بهبود کیفیت محیط‌های درمانی و کاهش استرس بیماران کمک کند؛ و به نتایج قابل اعتماد و پیشنهادات عملی برای بهبود محیط‌های درمانی بپردازد.مواد و روش‌ها: رویکرد پژوهش، توصیفی_تحلیلی می‌باشد. نمونه پژوهش بخش جراحی عمومی مورد توجه قرار گرفته است. برای جمع‌آوری اطلاعات از یک پرسشنامه (بیمار) قبل و بعد از عمل جراحی برای اولویت‌بندی متغیرها استفاده شده است. روایی پرسشنامه به وسیله نرم‌افزار 3smart pls و پایایی نیز با آلفای کرونباخ سنجیده شده است. اطلاعات گردآوری شده به کمک معادلات ساختاری تحلیل گردید.نتایج: بیشترین تاثیرگذاری بر کاهش استرس بیماران مرد قبل از عمل جراحی به مولفه‌های حسی و کمترین تاثیرگذاری را مولفه شکلی دارد. بعد از عمل جراحی، بیشترین تاثیرگذاری را مولفه‌های حسی و کمترین تاثیر را پیکره‌بندی فضا دارد. در زنان نیز، بیشترین تاثیرگذاری قبل از عمل جراحی به مولفه معنایی و کمترین تاثیر را مولفه شکلی دارد. بعد از عمل جراحی در زنان، بیشترین تاثیر را مولفه معنایی و کمترین را مولفه شکلی دارد.نتیجه‌گیری: جنسیت بیماران و عوامل کالبدی محیط بیمارستان می‌تواند در کاهش استرس بیماران عمل جراحی موثر باشد هویت و معنای فضاها (مانند تجهیز فضاهای انتظار با عناصر آرام‌بخش و آسایش‌بخش) نمادهای فرهنگی و مذهبی مرتبط با بهبود و ارتقای سلامت، القای احساس آرامش، امنیت و دلگرمی به بیماران، رنگ‌های آرام‌بخش، ایجاد صداهای آرام‌بخش صداهای طبیعی، استفاده از بوهای خوشایند، بهره‌گیری از بافت‌ها و بازتاب‌های نور طبیعی در طراحی محیط‌های بیمارستانی مدنظر قرار گیرند.

evaluating the impact of architectural physical elements on reducing stress in surgical patients: a case study in razi hospital, birjand

background and purpose: the physical and environmental characteristics of hospital spaces play a crucial role in influencing patient stress levels, particularly before and after surgery. this study aims to examine the impact of architectural elements in hospital environments on reducing stress among surgical patients, contributing to the enhancement of healthcare environments and patient well-being.methods: this descriptive-analytical study was conducted in the general surgery department of razi hospital. data were collected through a structured questionnaire administered to patients before and after surgery. the validity of the questionnaire was assessed using smart pls 3 software, and reliability was measured using cronbach’s alpha. the collected data were analyzed using structural equation modeling.results: among male patients, sensory elements had the greatest effect on reducing stress before surgery, while form-based elements had the least impact. after surgery, sensory elements remained the most influential, whereas spatial configuration had the least effect. among female patients, symbolic components (e.g., cultural and religious symbols) had the most significant impact before and after surgery, while form-based elements had the least influence.conclusion: the gender of patients and the physical design of hospital spaces significantly influence stress reduction among surgical patients. designing hospital environments with calming elements such as soothing colors, natural light reflections, relaxing sounds, pleasant scents, and culturally relevant symbols can enhance the overall patient experience and improve recovery outcomes.