سنجش نابرابری‌های اجتماعی- اقتصادی در بهره‌مندی از خدمات دندانپزشکی در خانوارهای استان لرستان و مقایسه با استان‌های هم‌جوار

مقدمه: نابرابری‌های اجتماعی اقتصادی در استفاده از خدمات دندانپزشکی یک چالش عمده سیاست‌های سلامت در بسیاری از کشورها است. این مطالعه مقطعی با هدف بررسی نابرابری اجتماعی اقتصادی در بهره‌مندی از خدمات دندانپزشکی در لرستان و مقایسه با استان‌های هم‌جوار انجام شده است.روش: داده‌های مورد نیاز از پیمایش هزینه و درآمد خانوار جمع‌آوری گردید. حجم نمونه شامل 5547 خانوار استان‌های غرب کشور بود. جهت تعیین مهم‌ترین عوامل موثر بر بهره‌مندی از خدمات دندانپزشکی از روش رگرسیونی لاجستیک و جهت سنجش نابرابری بین گروه‌های درآمدی از شاخص تمرکز و منحنی تمرکز استفاده گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار استاتا نسخه 14 انجام شد.نتایج: بیشترین و کمترین درصد بهره‌مندی از خدمات دندانپزشکی در میان خانوارها به ترتیب مربوط به استان‌های همدان (02/7 درصد) و لرستان (19/3 درصد) می‌باشد. نتایج شاخص تمرکز نشان داد بهره‌مندی و هزینه‌های خدمات دندانپزشکی در میان خانوارهای با وضعیت اقتصادی اجتماعی بالاتر متمرکز است؛ به عبارت دیگر نابرابری به نفع ثروتمندان است. زن بودن سرپرست خانوار و افزایش بعد خانوار منجر به کاهش بهره‌مندی از این خدمات می‌گردد. سطح تحصیلات بالاتر سرپرست خانوار و افزایش تعداد افراد شاغل و افراد باسواد خانوار ارتباط مثبتی با بهره‌مندی از خدمات دندانپزشکی نشان داد.نتیجه‌گیری: بهره‌مندی از خدمات دندانپزشکی در بین گروه‌های اقتصادی اجتماعی بالاتر به طور معناداری بیشتر بود. این نابرابری‌ها با معرفی و اجرای سیاست‌های هدفمند، قابل اجتناب هستند. خانوارهای با درآمد پایین، سطح تحصیلات کمتر و بیکاران باید در تمرکز سیاست‌گذاری برای مقابله با نیازهای برآورده نشده مراقبت‌های دندانپزشکی قرار گیرند.

Socio-economic inequalities in utilization of dental services in households of Lorestan province and comparing it with neighboring provinces

Introduction: Socioeconomic inequalities in the use of dental services are a major challenge to health policies in many countries. This crosssectional study was conducted to investigate socioeconomic inequalities in utilization of dental services in households of Lorestan province and comparing it with neighboring provinces.Methods: Data required for the study were collected from the household expenditure and income survey (HIES). The study population included 5547 households in the western provinces of the country. Logistic regression method was used to determine the most important factors affecting the use of dental services, and the focus index was used to measure inequality between income groups. Data analysis was performed using Stata software version 14.Results: The highest and lowest percentages of dental services among households were related to Hamedan (7.02%) and Lorestan (3.19%) provinces, respectively. The results of the focus index showed that the benefits and costs of dental services were concentrated among households with higher socioeconomic status. In other words, inequality benefits the rich. Being a female head of household and increased size of the household leads to a decrease in the use of these services. The higher education level of the head of the household and the increase in the number of employed and literate household members showed a positive relationship with the utilization of dental services.Conclusion: Benefiting from dental services was significantly higher among higher socioeconomic groups. These inequalities can be avoided by introducing and implementing targeted policies. Lowincome households, lower education levels, and the unemployed should be the focus of health policies to address unmet dental care needs.